Koah tanısında birinci basamakta kullanılabilecek tanı testi

Abstract

Amaç: Hekimlerin günlük pratiklerinde sıkça kullandıkları öykü ve fizik muayene bulgularına dayanarak elde edilecek kriterler dizininin, kronik obstrüktif akciğer hastalığını (KOAH) saptama düzeyinin belirlenmesidir. Yöntem: Araştırma, İzmir Basın Sitesi Aile Sağlığı Merkezi ve DEÜTF Göğüs Hastalıkları Polikliniğine başvuran 40 yaş üstü, öksürüğü olan dahil edilme kriterlerine uygun 195 katılımcı ile tamamlanmıştır. Tüm katılımcılara anket, fizik muayene ve spirometre testi uygulanmıştır. Spirometrik değerlendirme sonrası değişkenlerin hasta ve sağlam grupta duyarlılık, özgüllük, pozitif ve negatif olabilirlik oranı (LR) ve test sonrası olasılık hesaplanmıştır. SPSS 11.0 programında hipotez testi olarak Fisher's exact test kullanılmıştır. p değeri Bulgular: 20 paket-yıldan fazla sigara içiminin KOAH için belirleyici kriterlerden biri olduğu, paket-yıl miktarının artması ile belirleyicilik oranının arttığı saptanmıştır. Muayene bulgularından wheezing, interkostal kaslarda çekilme, taktil fremitus artımının kuvvetli kriterler arasında olduğu, balgam, efor dispnesi, zamanla artan nefes darlığının zayıf kriterler arasında olduğu saptanmıştır. Saptanan dokuz zayıf kriterden hepsinin, beş orta kriterlerden üçünün, üç kuvvetli kriterlerden ikisinin pozitif olması durumunda tanıya yaklaştıracak düzeyde test sonrası olasılık elde edilebilmektedir. Sonuç: Birinci basamakta, hekimler, kendilerine başvuran hastalarında saptadıkları bulguları ve klinik karar vermelerini kolaylaştıracak kriterler dizinlerini kullanarak KOAH tanısına yaklaşabilirler. Anahtar Kelimeler: KOAH, tanı testi, olabilirlik oranı, test sonrası olasılık. Objective: to determine diagnostic strength of clusters of criteria based on medical history and physical examination findings commonly used in daily practice for diagnosis of chronic obstructive lung disease (COPD). Method: Study was conducted with 195 patient admitted to Izmir Basin Sitesi Family Health Center and out patient clinic of Dokuz Eylul University Faculty of Medicine Department of Pulmonary Medicine who were above 40 years of age with cough and met the inclusion criteria. All patients were subjected to the questionnaire, physical examination and spirometric evaluation. After the spirometric evaluation, sensitivities, specificities, positive and negative likelihood ratios (LR) and post test probabilities of all variables were calculated for COPD positive and COPD negative groups. Fischer's Exact Test SPSS 11.0 was used for hypothesis testing. Criteria with p values lower than 0.05 were divided into three groups namely weak, moderate and strong based on their impact on post test probability. Post test probabilities of different variable groups were calculated by using chain LR method. Results: Smoking more than 20 package-years was an important determinant of COPD. Package-years show positive correlation with COPD. Wheezing, intercostal retractions and increment of tactile fremitus were found to be strong criteria where as sputum, exertion dyspnea and shortness of breath increasing with time were found to be weak criteria. If all of the nine weak criteria or three of the five moderate criteria, or two of the three strong criteria are positive, post test probabilities were high enough to suggest diagnosis. Conclusion: Primary care physicians can come closer to the diagnosis of COPD by using their signs and symptoms and clusters of criteria that facilitates their clinical decision making. Key words: COPD, diagnostic test, likelihood ratio, post test probability.