Obsesif - kompulsif bozukluğu olan hastalarda motor kortekse eksitabilite ölçümleri ve ölçümlerin klinik seyir ile ilişkisini araştıran kontrollü bir çalışma

Abstract

Giriş: Günümüze dek Obsesif - Kompulsif Bozukluğun (OKB) patofizyolojisiyle ilişkili çeşitli biyolojik varsayımlar ve bunları destekleyen birçok ilaç, beyin görüntüleme ve elektrofizyolojik çalışmaları mevcuttur. OKB'de yapılan elektrofizyolojik çalışmaların sayısı ve eksitabilite ilgili veriler henüz yetersiz ve bulguların bir kısmı çelişkilidir. Ayrıca bu çalışmaların çoğunun örneklem büyüklüğü oldukça küçüktür. Amaç: Mevcut çalışmanın amacı ilaç kullanımı ve komorbidite kısıtlaması olmadan daha geniş bir örneklemde, OKB hastaları ile sağlıklı gönüllüler arasında motor eşik ve diğer eksitabilite ölçümleri arasında anlamlı farklılıklar olup olmadığını incelemektir. Yöntem: Çalışmaya Mayıs 2008 - Şubat 2009 tarihleri arasında, DSM-IV'e göre OKB tanısını karşılayan ve yaşları 18 - 65 arasında değişen toplam 32 hasta ve 21 sağlıklı gönüllü alınmıştır. Hasta ve sağlıklı kontrollerin eksen I tanıları KUNG ile değerlendirilmiştir. Herhangi bir eksen I bozukluğu, alkol - madde kullanımı olan sağlıklı gönüllüler çalışmadan dışlanmıştır. Katılımcılar elektrofizyolojik ölçümlerle eş zamanlı (± 1 hafta) uygulanan, Y-BOCS, HAM-D, HAM-A, CGI, BDE ve Görsel Analog Skalalar ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların elektrofizyolojik uyartımları için "MagProX100 incl. MagOption" (Medtronic A/S, Denmark) TMS cihazı ve 70 mm çaplı olan kelebek biçimli TMS halkası (MCF-B65) kullanılmıştır. EMG ölçüm kayıtları sağ elin ABP kasından, yüzeyel elektrodlarla saptanmıştır. Daha sonra sol motor korteks uyartımı ile katılımcıların RMT, SICI, ICF ve LICI ölçümleri yapılmıştır. Bulgular: Bu çalışmanın ana bulgularına bakıldığında, RMT ölçümlerinde sağlıklı kontrol ve hastalar arasında anlamlı bir fark saptanmamış, ancak depresyon komorbiditesi olan ve hastalık şiddeti yüksek olan hasta alt gruplarında RMT anlamlı biçimde daha yüksek olarak saptanmıştır. SICI ölçümleri ne hastalar ile kontroller arasında, ne de hasta alt grupları içinde farklılık göstermemiştir. ICF değerlerinde ise hastalar ve sağlıklı kontroller arasında istatistiksel farklılık saptanmamış, ancak kombine ilaç kullanımı olan ve hastalık süresi uzun (> 10 yıl) olan OKB alt gruplarda anlamlı biçimde yüksek saptanmıştır. Hasta ve sağlıklı kontroller arasında LICI değerleri de bir farklılık göstermemekte, ancak erken hastalık başlangıcı olan OKB grubunda istatistiksel olarak daha yüksek saptanmıştır. Sonuç: Günümüze kadar OKB ile ilgili yapılan eksitabilite çalışmalarına bakıldığında, bu çalışma yayımlanmış çalışmalar arasında örneklem büyüklüğü en geniş olanıdır. Çalışmamızda sağlıklı kontroller ve OKB hastaları arasında elektrofizyolojik ölçümler açısından belirgin farklılık saptanmamıştır. Bu durum, sağlıklı kontrollerin seçiminde bir yan tutma olabileceği gibi, muhtemel metodolojik farklılıklardan, hastaların kullandıkları ilaçların ve/veya komorbid hastalıkların etkilerinden kaynaklanıyor olabilir. Diğer taraftan, önceki çalışmaların örneklemlerinin küçük olması, çoğunda eşlik eden tik bozukluğu / Tourette Sendromu'nun olması ve kontrol olgularının seçimindeki yan tutmaları da, OKB ile ilgili önceki bulguları etkilemiş olabilir. Çalışmamızda, özellikle depresif olan hastaların elektrofizyolojik bulguları, major depresif bozuklukla ilgili önceki bazı elektrofizyolojik çalışmalarla uyumludur. OKB'de kortikal eksitabilite ölçümlerini değerlendirmeyi amaçlayan gelecek çalışmaların planlanmasında araştırma yönteminin olabildiğince önceki çalışmalara benzer seçilmesi, ilaç kullanımı açısından daha homojen olan hasta gruplarının seçilmesi ve komorbiditenin olası etkilerinin farklılıkların göz önüne alınması önemlidir. Anahtar Sözcükler: Obsesif - Kompulsif Bozukluk (OKB), Kortikal Eksitabilite, Motor Eşik, Transkraniyel Manyetik Stimülasyon (TMS). Introduction: Until today, there have been several biological hypotheses concerning the pathophysiology of Obsessive - Compulsive Disorder (OCD) and many drug, brain imaging and electrophysiological investigations supporting these hypotheses. The number of electrophysiological studies in OCD are quite insufficient and the data concerning with the cortical excitability seem considerably controversial. Additionally, sample sizes of many studies are fairly small. Aim: The aim of the present study is to investigate whether there would be differences in the motor thresholds and other excitability measures between OCD patients and healthy controls in a large sample, without excluding comorbidity and medication use. Method: A total of 32 OCD patients and 21 healthy volunteers between 18 - 65 years of age were included in the study between May 2008 and February 2009. The axis I disorders of all subjects were evaluated structured interview with MINI (Mini International Neuropsychiatric Interview). Any volunteers with axis I disorder and/or alcohol and substance use disorders were excluded from the study. All the subjects were evaluated by Y-BOCS, HAM-D, HAM-A, CGI, BDI and VAS (Visual Analog Scale) scales simultaneously with the electrophysiological procedures (± 1 week). For transcranial stimulation of the subjects "MagProX100 incl. MagOption" (Medtronic A/S, Denmark) TMS device and figure of 8 coil with diameter of 70 mm in each ring (MCF-B65) were used. EMG measures were recorded from Abductor Pollicis Brevis (APB) muscle of the right hands of the subjects with surface electrodes. Eventually, RMT, SICI, ICF and LICI parameters of cortical excitability were determined by stimulating the left motor cortex. Findings: The main findings of the present study were that RMT measures were not significantly different between the healthy volunteers and OCD patients, but were significantly increased in the patient subgroups with comorbid major depression and with severe illness. Concerning SICI measures, there was not any significant difference either between healthy volunteers and patients or between the patient subgroups. ICF measures were not significantly different between healthy volunteers and the patients either, however were significantly higher in the patient subgroups with combination treatment and with longer duration of illness (> 10 years). As for LICI measures, there were not any significant difference between the healthy volunteers and patients, however were detected significantly to be higher in the patient subgroup with early disease onset. Conclusion: This study is the one with the largest sample size among the excitability studies concerning with OCD. In our study, no significant difference was detected in the electrophysiological measures of cortical excitability between the healthy subjects and OCD patients. This finding may either be due to a bias in the selection of the healthy subjects or the potential methodological differences between our study and the previous ones. Also, in may result from comorbid disorders that the most of our patients had or from the medications that they were on. On the other hand, the findings of the previous studies concerning excitability measures in OCD might also be affected from small sample sizes, bias in selecting the control groups and the patients with TS / tic disorder that most of them included. The electrophysiological measures of OCD patients with major depression in our study were especially concordant with some other excitability studies on depression. Therefore, it is important selecting the electrophysiological methodology as much similar as the previous studies, more homogeneous patient groups in terms of medication and considering the potential effects of comorbidity for the future studies aiming to evaluate the cortical excitability in OCD. Key Words: Obsessive - Compulsive Disorder (OCD), Cortical Excitability, Motor Threshold, Transcranial Magnetic Stimulation (TMS).