Abstract:
Kolorektal kanserler, en sık görülen kanser türleri arasında 3. sırada yer almaktadır. Klinik seyir sırasında hastaların yaklaşık olarak % 50-60'ında -senkron veya metakron- uzak metastaz gelişmektedir. Bunlar arasında karaciğer metastazları önemli bir yer tutmaktadır. Kolorektal kanserlerin hepatik ve/veya pulmoner metastazlarının cerrahi rezeksiyonu, hastalıksız sağkalım ve genel sağkalım oranlarını anlamlı düzeyde uzatmakta ve bu nedenle son yıllarda giderek geniş uygulama alanı bulmaktadır. Bu araştırmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde tedavi gören ve kolorektal kanserlere bağlı karaciğer ve/veya akciğer metastazları nedeniyle metastazektomi uygulanan 70 hasta değerlendirildi. Hastalara ait bilgiler retrospektif olarak elde edildi ve hasta dosyalarından demografik verilerin yanı sıra patoloji, laboratuvar ve radyolojik tetkikler, primer tümöre ve metastaza yönelik uygulanan cerrahi tedavilerle kemoterapi rejimlerine ait bilgiler elde edildi. Otuz dokuz (%56) hastada metastaz senkron olarak gelişirken, 31 (%44) hasta daha önce erken evre hastalığa sahip olup, takiplerinde metakron olarak metastaz gelişmişti. Toplam 70 hastanın 44 (%63)'sinde karaciğer metastazları başlangıçta unrezektabl iken, 26 (%37)'sında ise rezektabl idi. Senkron metastaz saptanan hastaların 15 (%38)'inde eşzamanlı hepatik rezeksiyon da uygulanırken, 22 (%32) hastada neoadjuvan kemoterapiyi takiben hepatik rezeksiyon uygulandı. Metakron olarak karaciğer metastazı gelişen hastalarda primer kolorektal kanser tanısından metakron karaciğer metastazı gelişmesine kadar geçen median süre 52 ay idi. Metakron metastaz gelişen 31 hastanın 28 (%90)'inde metastaz yeri karaciğer, 2 (%6.5)'sinde karaciğer ve akciğer, 1 (%3.5) hastada ise akciğer yerleşimliydi. Metakron metastaz tespit edilen 31 hastanın 20 (%65)'sine doğrudan hepatik rezeksiyon uygulanırken, 11 (% 35) hastaya ise neoadjuvan kemoterapi sonrası rezeksiyon uygulanmıştı. Neoadjuvan olarak en sık uygulanan kemoterapi rejimleri De Gramont+Irinotekan (FOLFIRI) ve 5-FU/Lökovorin+Oksaliplatin (FOLFOX-7) rejimleri idi. Hepatik rezeksiyon olarak en sık uygulanan cerrahi tedavi tipi hepatektomi (23 hasta) (% 33), ikinci sıklıkta ise segmentektomi (22 hasta) (% 31.4) idi. Hastaların 57'sinde (% 80) R0 rezeksiyon elde edilirken, kalan hastaların 10'unda (% 14) R1 ve 3'ünde de (%6) R2 rezeksiyon uygulanmıştı. On iki (% 17.1) hastada karaciğer metastazında nüks gelişmesi nedeniyle ikinci hepatektomi yapıldı. Perioperatif mortalite izlenmedi. Toplam 58 (%80) hastada hepatik rezeksiyonu takiben adjuvan kemoterapi uygulandı. En sık uygulanan kemoterapi rejimleri FOLFIRI, FOLFOX-4 ve FOLFIRI+Bevacizumab idi. Tüm grubun metastazektomi sonrası median takip süresi 38.6 ay idi. Tüm grupta rezeksiyon sonrası median hastalıksız sağkalım (HSK) süresi 12 ay iken, 1, 3 ve 5-yıllık HSK oranları sırasıyla %59, %23 ve %20 idi. Tüm grubun rezeksiyon sonrası median genel sağkalım (GSK) süresi 28 ay olup, 1, 3 ve 5. yıllık GSK oranları ise %94, %65 ve %39 idi. Altı aydan daha önce rekürrens gösteren hastalarda sağkalım daha kötüydü. Metakron metastaz olanlarda, neoadjuvan KT'ye yanıt elde edilenlerde, R0 rezeksiyon uygulananlarda ve rekürrens göstermeyenlerde hem HSK hem de GSK daha iyi bulunurken, adjuvan kemoterapi uygulamasının anlamlı etkisi gözlenmedi. Sonuçlarımız kolorektal kanser karaciğer ve akciğer metastazlarının cerrahi rezeksiyonunun, genel sağkalım süresinin uzamasına katkı sağladığına ilişkin literatür bilgilerini desteklemektedir. Özellikle R0 rezeksiyon uygulanması ve neoadjuvan kemoterapiye yanıt elde edilmesi önem taşımaktadır. Colorectal cancer is the third most common cancer type in the world. Approximately 50%-60% of patients would have developed -synchronous or metachronous- distant metastasis. The most frequent metastatic site is liver. Surgical resection of hepatic and/or pulmonary metastases of colorectal cancer have significantly prolonged in disease-free and overall survival and therefore it's widely to be put into practice in last years. Seventy patients who underwent metastasectomy for liver and/or lung metastases due to colorectal cancer and to be treated in Dokuz Eylül University Faculty of Medicine Hospital were evaluated in this study. Demographic, perioperative, laboratory, radiological and chemotherapy as well as survival data were obtained by retrospective chart review. Thirty-nine (56%) patients had synchronous metastasis, while 31 (44%) patients had metachronous metastasis. In 44 (63%) patients liver metastases were unresectable at initial evaluation, remaining 26 (37%) patients had resectable liver metastases at this time. Simultaneous hepatic resection was applied to 15 (38%) patients with synchronous metastasis, while 22 (32%) patients underwent hepatic resection after neoadjuvant chemotherapy. Median survival time from the diagnosis of primary colorectal cancer to metachronous liver metastasis was 60 months. In patients who had metachronous metastases, the most common metastatic site was liver in 28 (90%) patients, while both liver and lung in 2 (6.5%) patients and lung in 1 (3.5%) patients respectively. While 20 (65%) of thirty patients with metachronous metastasis underwent hepatic resection, remaining 11 (35%) patients were performed hepatic resection following neoadjuvant chemotherapy. The most frequent chemotherapy regimens used as neoadjuvant therapy were De Gramont+Irinotecan (FOLFIRI) and 5-FU/Leucovorin+Oxaliplatin (FOLFOX-7) regimens. Hepatectomy and segmentectomy were the most common surgical methods in 23 (33%) and 22 (31%) patients respectively. R0 resection was obtained in 57 (80%) patients, while R1 and R2 resections were performed in 10 (14%) and 3 (6%) patients respectively. Second hepatectomy was performed in 12 (17%) patients. No perioperative mortality was seen. Adjuvant chemotherapy was given to 58 (80%) patients after metastasectomy. The most frequent chemotherapy regimens used as adjuvant treatment were FOLFIRI, FOLFOX and FOLFIRI+Bevacizumab regimens. Median follow-up period after metastatectomy in whole group was 38.6 month. While the median disease-free and overall survivals after initial metastasectomy were 12 and 28 months, respectively, the 1-year, 3-year and 5-year disease-free and overall survivals rates were 59%, 23% and 20%, and 94%, 65% and 39%, respectively. The patients who had developed recurrences before six months demonstrated poor survival rates. Both disease-free and overall survival rates were better in patients who had metachronous metastases, performed R0 resection and no recurrences, while the effect of adjuvant chemotherapy on survival was not significant. Our results comparable with the results reported in the literature in which surgical resection of liver and lung metastases due to colorectal cancer improves overall survival. Particularly, it is important to obtain R0 resection and response to neoadjuvant chemotherapy.