Bebeğe ve anneye ait etmenlerle meme bezi geçirgenliğinin ilişkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada meme bezi geçirgenliği artışını gösteren anne sütü Na, K, Cl düzeyleri ve Na/K oranınınæ bebeklerin demografik, doğum ve emzirilme öyküsü özellikleri, 1. aydaki kilo alımı, annelerinin ve ailelerinin sosyodemografik özellikleri, annelerinin gebelik ve emzirme, doğum sonrası depresyon, anksiyete ve geçirilmiş ruhsal hastalık öyküsü, erişkin tipi bağlanma stilleri ve annelere ait diğer psikososyal risk etmenleri ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Olgu grubunu, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Sağlıklı Çocuk Polikliniğine ve Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Yenidoğan Polikliniğine Temmuz-Ekim 2009 tarihleri arasında başvuran, doğum sonrası 8-15 günler arasında olan, ardışık 150 sağlıklı yeni doğan bebek ve annelerinden oluşmuştur. Bebeklerin ve annelerinin özelliklerine ait bulgular, veri formları doldurularak elde edilmiştir. Ayrıca bebeklerden ulaşılabilenlerin 1. ay kilosu kaydedilmiştir. Annelere Edinburgh Doğum Sonrası Depresyon Ölçeği (EDSDÖ), Durumluk Kaygı Envanteri (STAI-I), Sürekli Kaygı Envanteri (STAI-II) ve İlişki Ölçekleri Anketi (İÖA) verilmiştir. Çalışmaya katılan tüm annelerden süt örneği alınmış ve Na, K ve Cl düzeylerinin biyokimyasal analizleri, Cobas 6000 analizörü (Roche Diagnostic) ile indirekt yöntemle ion selektif elektrod kullanılarak yapılmıştır. Ölçüm sonuçları değerlendirilirken anne sütündeki Na düzeyleri için 18mmol/L'den, K için 18mmol/L'den, Cl için 24mmol/L'den ve Na/K oranı için 1.0'dan büyük değerler ‘yüksek' olarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Anne sütü Na düzeyleri ve Na/K oranı yüksek ölçülen bebeklerde küvez bakımına alınma yüksek bulunmuştur. Na, Cl düzeyleri ve Na/K oranı arttıkça bebekler, 1. ay sonunda daha az kilo artış oranına sahip olmuştur. Anne sütü Na, Cl düzeyleri ve Na/K oranı yüksek ölçülen bebeklerin ailelerinde çalışmaya alınan bebek ailenin ilk bebeğidir. Sütlerinde Na düzeyi yüksek ölçülen anneler, anlamlılık sınırında, kendilerini çocuk sahibi olmayan uygun biri olarak görmeyen, kendi anneleriyle aralarında zayıf ilişki düzeyi olan, yakın arkadaşı olmadığını belirten ve geçmişte ruhsal hastalık öyküsü olan annelerdir. Ayrıca sütlerinde Na düzeyi ve Na/K oranı yüksek ölçülen annelerin EDSDÖ puanları ve sütlerinde Na düzeyleri yüksek ölçülen annelerin durumluk kaygı düzeyleri yüksek bulunmuştur. Sonuç: Bu çalışmanın sonuçlarına göre, meme bezi geçirgenliği artışına neden olan risk etmenleri, bebekler için küvez bakımı alma, geç emmeye başlama, anneler için ise kendini anneliğe uygun görmeme, doğum sonrası depresyon belirtilerine sahip olma ve kaygı düzeyinin yüksekliği olarak belirlenmiştir. Ayrıca meme bezi geçirgenliği artan annelerin bebeklerinin, anlamlı olarak doğum sonrası 1. ayda kilo alamadıkları bulunmuştur. Anahtar Kelimeler : Meme bezi geçirgenliği, anne sütü elektrolitleri, postpartum depresyon, hipernatremik dehidratasyon Aim: In this study, concentrations of Na, K, Cl and Na/K ratio that shows the increase of permeability in mammary gland and their relationships with babies' demographic, birth and breastfeeding features, weight gain at first month, sociodemographic features of the mothers and families, history of mothers' pregnancy and breastfeeding, postpartum depression, anxiety and past histories regarding mental illnesses, their adult type attachment styles and other psychosocial risk factors of mothers were aimed to be investigated. Method: The case group consisted of 150 consecutive healthy babies at postpartum 8-15 days that were administered to Dokuz Eylul University School Of Medicine Hospital Paediatrics Department's Healthy Children Outpatient Unit and Tepecik State Hospital Paediatrics Department's Newborn Outpatient Unit between July-October 2009. Findings including babies' and their mothers' features were collected by filling out the data form. Besides, weights of babies at first month that could be reached were recorded. Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS), State Anxiety Inventory (STAI-I), Trait Anxiety Inventory (STAI-II) and Relationship Scale Questionnaire (RSQ) were applied to the mothers. Milk samples from all mothers included in the study were collected and the biochemical analyses of Na, K and Cl concentrations were carried out by Cobas 6000 analyser (Roche Diagnostic) and by using ion selective electrode as an indirect procedure. While assessing the measurement results, values more than 18 mmol/L for Na, values more than 18 mmol/L for K, values more than 24 mmol/L for Cl and values more than 1.0 for Na/K ratio were identified as ‘high'. Results: In babies with higher Na concentrations and Na/K ratio in their mothers' milk were found to be taken into incubator care much more frequently. As the concentrations of Na, Cl and the ratio Na/K rises, babies were found to gain less weight at the end of first month. Babies with higher concentrartions of Na, Cl and Na/K ratio in their mothers' milk were first babies of the families included in the study. Mothers with higher concentrations of Na in their milk were mothers that thought they were not appropriate to have a child, that had poorer relationships with their own mothers, stated that they had no close friendships and had a past history of mental disorders at significance limits. The EPDS scores of mothers with elevated milk Na concentrations and Na/K ratios and state anxiety levels of mothers with elevated milk Na concentrations were found to be higher. Conclusion: Regarding this study's results, the risk factors causing an increase in the permeability of the mammary glands were determined as incubator care and late sucking for the babies and thoughts of not being suitable for motherhood, symptoms of postpartum depression and high levels of anxiety for the mothers. Babies of mothers with an increase in the permeability of mammary glands were significantly found to have gained no weight at the first month of life. Keywords: Mammary gland permeability, breast milk electrolytes, postpartum depression, hypernatremic dehydration