Premenstrüel sendromda risk faktörleri ve tedavi arama davranışının araştırılması

Abstract

Amaç: Premenstrüel sendromun (PMS) risk faktörlerinin belirlenmesi ve tedavi arama davranışının araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel tipteki araştırmamıza Mart-Nisan 2011'de İzmir Hatay'da bir aile sağlığı merkezine başvuran, 15-49 yaş arasında olup, düzenli adet gören 268 kadın katılmıştır. Katılımcılara demografik bilgilerini, PMS için risk faktörlerini ve premenstrüel semptomlar için tedavi arama tutum ve davranışlarını içeren sorular, University of California at San Diego (UCSD) kriterlerini içeren bir anketle birlikte premenstrüel sendrom ölçeği (PMSÖ) yüzyüze görüşme tekniği ile uygulanmıştır. SPSS 15.0 kullanılarak veriler değerlendirilmiştir. İstatistiksel analiz olarak ki kare, fischer's exact test ve t testi kullanılmıştır. p<0.05 anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: En sık görülen semptomlar UCSD kriterlerine göre irritabilite (%85,4) ve bitkinlik (%79,9) olarak bulunmuştur. PMSÖ'nin alt ölçek puanlarına göre, en çok izlenen alt grupların iştah değişimleri (%69,4) ve şişkinlik (%63,1) olduğu saptanmıştır. PMS'si olanların çoğu evli (%69,5), çocuk sahibi (%73,2), anne (%72,9) / kız kardeşlerinde (%86,8) premenstrüel semptom veya PMS olan, kronik hastalığı olup düzenli ilaç kullanan (%21,3) ve çoğu siklusunda dismenore yaşayan (%39,5) kadınlardır (p<0,05). Katılımcıların %37,7'si semptomların tedavisinin olabileceği düşüncesindeyken, sadece % 4,1'i tedavi almaktadır. Tedavi arayışına girilmemesinde en büyük neden, semptomların normal olarak algılanmasıdır. Sonuç: PMS'si olan katılımcıların büyük bir kısmı tedavi arayışına girmemektedir. Bu yüzden, birinci basamak hekiminin izlemindeki doğurganlık dönemdeki kadınları premenstrüel semptomlar açısından belirli aralıklarla sorgulaması uygun olacaktır. Purpose: The aim of this study was to establish the risk factors of premenstrual syndrome (PMS) and treatment seeking behaviour. Method: Participants of our cross-sectional research were 268 women aged between 15-49 with regular menstruations and applied to a primary health care center in İzmir Hatay between March and April 2011. Demographic characteristics, PMS risk factors, treatment seeking attitudes and behaviors were inquired with a questionnaire, as well as PMS criteria of University of California at San Diego (UCSD) and premenstrual syndrome scale (PMSS). Data were analysed by using SPSS 15.0. Chi square, fisher's exact test and t test were used in analysis. p<0,05 was accepted as significant. Findings: The most frequent symptoms were irritability (85,4%) and fatigue (79,9%) according to UCSD criteria. Appetite variations (69,4%) and swelling (63,1%) were leading complaints in subscales of PMSS. Most of the women with PMS were married (69,5%), had children (73,2%), experienced dysmenorrhea in most of their cycles (39,5%) and used drugs regularly for chronic diseases (21,3%) (p<0,05). Premenstrual symptoms or PMS were mostly present in their mothers (72,9%) or sisters (86,8%) (p<0,05). While 37,7% of participants thought that their symptoms can be treatable, only 4,1% of them have received treatment. The most frequent reason for not seeking treatment was the perception of symptoms as normal. Conclusion: The majority of women with PMS have not seeking treatment. Therefore, it will be feasible to monitor women in their reproductive period by their primary care physicians with respect to their premenstrual symptoms regularly.