Juvenil idiyopatik artritli hastalarda serum ghrelin, leptin, rezistin ve adiponektin düzeylerinin nutrisyonel durum ve inflamatuvar belirteçlerle ilişkisi

Abstract

Juvenil idiyopatik artrit (JİA), çocuklarda sık görülen, çeşitli proinflamatuvar sitokinlerin aşırı salgılandığı, buna bağlı olarak anoreksi ve kilo kaybının sıklıkla hastalığa eşlik ettiği kronik romatolojik bir hastalıktır.Araştırmamızda JİA'lı hastalarda iştah ve inflamasyonla ilgili olan ghrelin, yağ dokusu sitokinleri (leptin, adiponektin ve rezistin) ve proinflamatuvar sitokinlerin (IL-6 ve TNF-α) düzeylerinin araştırılması; ayrıca bu adipokin ve sitokinlerin hastalardaki iştah (besin alımı) ve nutrisyonel durum ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.Hastalar ve Yöntem: Araştırmamızda 40 JİA'lı hasta (19 aktif, 21 inaktif hasta) ve 32 sağlıklı kontrol kesitsel olarak değerlendirildi. Tüm hastaların sosyodemografik verileri, JİA alt grupları, kullanmakta oldukları antiromatizmal tedaviler ve hastalık belirti ve bulgularının süresi kaydedildi. Hastaların ve kontrol grubundaki çocukların tam fizik muayeneleri yapılarak vücut ağırlığı (VA), vücut boyu (VB), vücut kitle indeksi (VKİ), boya göre vücut ağırlığı (BGVA), Tanner evrelemesi kaydedildi. Hastalardan ve kontrol grubundaki çocuklardan 24 saatlik besin alım öyküsü istendi. 12 saatlik açlık sonrası ghrelin, proinflamatuvar sitokinler (IL-6, TNF-α), yağ dokusu sitokinleri (leptin, adiponektin, rezistin) için kan örnekleri alındı. Serum örnekleri "sandwich ELISA" yöntemi ile çalışıldı. Yağ dokusu sitokinleri VKİ'ye oranlanarak rölatif değerler hesaplandı.Bulgular: Hasta ve kontrol grubu arasında vücut ağırlığı (VA), boy, vücut kitle indeksi (VKİ), boya göre vücut ağırlığı (BGVA) dağılımı açısından fark yoktu. Günlük diyet listesi oluşturmuş olan 26 hasta ve 10 kontrol arasında günlük enerji alımı açısından fark saptanmadı. Hasta ve kontrol grubu arasında ghrelin, proinflamatuvar sitokinler olan TNF-α, IL-6 ve yağ dokusu sitokinlerinden olan rezistin değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Hasta ve kontrol grubu arasında rölatif adiponektin düzeylerinde (sırasıyla 0.26 ± 0.04; 0.39 ± 0.04; p=0.041) ve rölatif leptin düzeylerinde (sırasıyla 0.39 ± 0.05; 0.62 ± 0.07; p=0.011) istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu görüldü. Rölatif adiponektinde aktif grupla (0.21 ± 0.02) inaktif grup (0.30 ± 0.08) arasında gözlenen fark istatistiksel olarak anlamlı değilken (p=0.507), kontrol grubuyla (0.39 ± 0.04) aktif ve inaktif gruplar arasında anlamlı fark vardı (sırasıyla p=0.004 ve p=0.025). Rölatif leptin değerleri kontrol grubu (0.62 ± 0.07) ile inaktif grup (0.32 ± 0.05) arasında istatistiksel olarak anlamlı fark gösteriyordu (p=0.000). Yağ dokusunun leptin ve adiponektin üzerindeki etkilerinden bağımsız olarak karşılaştırma yapabilmek için BGVA 90-110 arasındaki hastalarla kontroller karşılaştırıldığında, hasta grubunda kontrol grubuna göre adiponektin (sırasıyla 3.6 ± 0.34; 6.4 ± 0.80; p=0.005), leptin (sırasıyla 5.1 ± 0.74; 10.7 ± 1.44; p=0.000), rölatif adiponektin (sırasıyla 0.22 ± 0.02; 0.38 ± 0.04; p=0.007) ve rölatif leptin (sırasıyla 0.30 ± 0.04; 0.61 ± 0.07; p=0.000) değerleri istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha düşük saptandı.Sonuç: Çalışmamızda leptin ve daha önce JİA'lı hastalarda hiç çalışılmamış olan adiponektinin rölatif değerleri hasta grubunda kontrol grubuna göre düşük düzeylerde saptanmıştır. Bu bulgu, birim yağ kütlesi başına düşen leptin ve adiponektin üretiminin hastalık varlığında baskılanmasına bağlı olabilir. JİA'lı hastalarda hastalığın adipokinler üzerine olan etkisini gösterebilmek için daha fazla sayıda hastanın dahil edildiği, hastalığın ve kullanılan tedavilerin etkisini prospektif olarak inceleyen ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.Juvenile idiopathic arthritis is a common chronic disease of childhood in which several proinflammatory cytokines are excessively secreted leading to anorexia and weight loss. In this study, we aimed to investigate the levels of ghrelin, a cytokine which is related to apetite and inflammation; adipose tissue cytokines (leptin, adiponectin and resistin) and proinflamatory cytokines (IL-6 and TNF-α) in JIA patients. Besides, we further aimed to investigate the relationship between this adipokines and cytokines with patients' apetite and nutritional status.Patients and method: In this crossectional study, we investigated 40 JIA patients (19 active, 21 inactive patients) and 32 healthy controls. The sociodemographic data, JIA subgroups, antirheumatoid treatments, duration of signs and symptoms of the disease of the patients were recorded. Body weight, length, body mass index, weight for height, and Tanner staging of the patients and controls were also recorded after a complete physical examination. A-24-hour food intake record of the patients and controls were also required. After a 12-hour hunger period, blood samples were taken for ghrelin, proinflamatory cytokines (IL-6, TNF-α), and adipose tissue cytokines (leptin, adiponectin, resistin). The serum samples were studied by "sandwich ELISA". The adipose tissue cytokines were proportioned to BMI in order to measure relative values. Results: There was not a significant difference between patients and the controls regarding the weight, length, body mass index, and weight for height. 26 patients and 10 controls gave the 24-hour food intake list; there was not a significant difference between these 2 groups. There was not a significant difference between patients and the controls regarding the levels of ghrelin, TNF-α, IL-6 and resistin. There was a statistically significant difference between patients and controls regarding the levels of relative adiponectin (0.26 ± 0.04; 0.39 ± 0.04, respectively; p=0.041) and relative leptin (0.39 ± 0.05; 0.62 ± 0.07, respectively; p=0.011). Regarding relative adiponectin, the difference between active group (0.21 ± 0.02) and inactive group (0.30 ± 0.08) was not statistically significant (p=0.507); however, there was a significant difference between controls (0.39 ± 0.04) and either active or inactive disease group (p=0.004 ve p=0.025, respectively). Relative leptin levels were statistically significant between control group and inactive disease group (0.62 ± 0.07 vs 0.32 ± 0.05, p=0.000). We also compared the patients whose weight for height were 90-110 with healthy controls in order to make a comparement independent from the effects of adipose tissue on levels of leptin and adiponectin: levels of adiponectin were significantly lower in patients than controls (3.6 ± 0.34 vs 6.4 ± 0.80; p=0.005), levels of leptin were significantly lower in patients than controls (5.1 ± 0.74 vs 10.7 ± 1.44; p=0.000), levels of relative adiponectin were significantly lower in patients than controls (0.22 ± 0.02 vs 0.38 ± 0.04; p=0.007) and levels of relative leptin were significantly lower in patients than controls (0.30 ± 0.04 vs 0.61 ± 0.07; p=0.000). Conclusion: In this study, we showed that levels of relative leptin and adiponectin of JIA patients were lower than controls. This may be related to the inhibition of leptin and adiponectin production per unit of fat mass in the existence of disease. Further prospective studies including larger number of patients are required to demonstrate the effect of the disease and the treatments on adipokines in JIA patients.