Çocuklarda gastrointestinal endoskopide sedasyon uygulamaları ve sonuçları sonuçları

Abstract

AMAÇ: Bu çalışmada gastrointestinal sistem (GİS) endoskopisi yapılan çocuk olgulara, sedasyon anestezisi uygulama sıklığı, kullanılan ilaçlar, işleme ve sedasyon anestezisine bağlı komplikasyonlar ve bu komplikasyonların işleme olan etkileri araştırılmıştır. HASTALAR VE YÖNTEM: Haziran 2006-Temmuz 2011 tarihleri arasında bölümümüzde GİS endoskopisi yapılan, yaşları 1ay-18yıl arasında değişen olgular çalışmaya alınmıştır. Retrospektif olarak hastaların dosyaları ve anestezi arşiv kayıtları incelenerek, yaş ve cinsiyetleri, GİS endoskopik girişim endikasyonları, eşlik eden hastalık varlığı, olgunun girişim öncesi Amerikan Anesteziyoloji Birliği (ASA) skoru değerlendirmesi, endoskopik bulgular, biyopsi bulguları, sedasyon anestezisinde kullanılan ilaçlar, anestezi ile ilişkili ve ilişkili olmayan komplikasyonlar ve işlemin tamamlanıp tamamlanamadığı belirlenmiştir. BULGULAR: Beş yüz yetmiş beş olguya 703 gastrointestinal sistem endoskopik girişim uygulanmıştı. Olguların yaşı ortalama 10.3±4.6 yıl ve 291'i (%50.6) kız, 284'ü (%49.4) erkek idi. İşlemlerin 519'unun (%73.8) üst GİS endoskopisi, 108'inin (%15.4) alt GİS endoskopisi, 49'unun (%7) alt ve üst GİS endoskopisinin birlikte olduğu, 17'sinde (%2.4) PEG açıldığı/değiştirildiği, 7'sinde (%1) rektosigmoidoskopi, birinde (%0.1) kolonoskopi ve çift balon enteroskopi, ve 2'sinde de (%0.3) çift balon enteroskopi yapıldığı görüldü. GİS endoskopik işlemlerin 2 %95.1'inde hastalarımızın ASA skoru I ve II idi. 35 (%5) işlem tedavi amacı ile yapılırken geri kalan işlemler tanı amaçlı yapılmıştı. 325 işlem (%46.2) karın ağrısı nedeniyle yapılırken, 116 (%16.5) işlem GİS kanaması, 111 işlem (%15.8) çölyak şüphesi, 50 işlem (%7.1) özofagus varis kontrolü, 39 işlem (%5.5) kronik ve/veya kanlı ishal, 23 işlem inflamatuvar bağırsak hastalığı şüphesi, 17 işlem (%2.4) PEG açılma veya değiştirilmesi ve 22 işlem de (%3.1) diğer nedenlerle yapılmıştır. Toplam 703 işlemin 6'sına sedasyon uygulanmadan GİS endoskopisi yapılırken geri kalan işlemlerin ikisi dışında tümüne anestezist tarafından intravenöz sedasyon uygulanmıştır (%98.9). Olgulara en sık propofol bazlı sedasyon verilmiştir. En sık kullanılan kombinasyonlar %83.2 işlemde propofol-midazolam-fentanil, %13.8 işlemde ise propofol-midazolamdır. 17 (%2.4) işlem tamamlanamazken geri kalan tüm (n=686; %97.6) işlemler uygun şekilde tamamlanmıştır. Biri perforasyon ve ikisi kanama olmak üzere 3 (%0.4) işlemde işleme bağlı komplikasyon gelişmiştir. 24 (%3.4) işlemde ise sedasyon anestezisine bağlı komplikasyon görülmüştür. Bunların 11'inde (%1.6) hipoksi, 4'ünde (%0.6) bulantı/kusma, 1'inde (%0.1) döküntü, 8'inde (%1.1) enjeksiyon ağrısı saptanmıştır. Tüm komplikasyonlar göz önüne alındığında ASA skoru yükseldikçe komplikasyon sıklığının arttığı görülmüştür (p<0.05; r=0.136). SONUÇ: Hastanemizde çocuk olgularda GİS endoskopik girişimleri %98.9 oranında ameliyathane dışında anestezist eşliğinde sedasyon anestezi ile gerçekleştirilmiştir. En sık propofol bazlı intravenöz sedasyon uygulandığı, anestezi (%3.4) ve işlem (%0.4) komplikasyonu oranlarının düşük olduğu, literatüre benzer olarak, ASA skoru yükseldikçe komplikasyon görülme sıklığının arttığı belirlenmiştir. Sonuç olarak ameliyathane dışında anestezist desteği ile sedasyon anestezisi uygulaması çocuklarda GİS endoskopik girişimlerinin güvenle ve uygun şekilde yapılmasına olanak sağlamaktadır. OBJECTIVES: The aim of this study was to determine the frequency of using sedation, sedation drug regimens, sedation and procedure related complications and effect of these complications on procedure in the pediatric patients who underwent a gastrointestinal system (GIS) endoscopic procedure. PATIENTS AND METHODS: Pediatric patients (one month-18 years) who underwent GIS endoscopic examination between June 2006 and July 2011 in our endoscopy unit were included the study. Medical records of children who undervent GIS endoscopic procedures were rewieved retrospectively for the ages and sex of children, indications for GIS endoscopic examination, the presence of associated diseases, ASA Physical Status Classification, endoscopic and histopathological findings, sedation drug regimens, sedation or procedure related complications and if the procedure were completed properly. RESULTS: Seven-hundred-three endoscopic procedures prformed on 575 children. The age of children was between 1 month and 18 years (mean age: 10.3±4.6). 291 of them (50.6%) were female. Of these 703 procedures, 519 (73.8%) were upper GIS endoscopy, 108 (15.4%) were lower GIS endoscopy, 49 (7%) were upper and lower GIS endoscopy, seven (1%) were rectosigmoidoscopy, one (0.1%) was colonoscopy and double balloon enteroscopy and 2 (0.3%) were double balloon enteroscopy. Percutaneous endoscopic gastrostomy (PEG) was performed or gastrostomy tube changed to 17 (2.4%). Most of our patient?s (95.1%) ASA Physical Status Score were I and II. While 35 (5%) of 703 GIS endoscopic procedures performed for therapeutic purposes, the rest (95%) performed for diagnostic 4 purposes. The most frequent indication of GIS endoscopic procedure is abdominal pain (46.2%). Other common indications are GIS bleeding (16.5%), search for celiac disease (15.8%) control of eusophageal varises (7.1%), chronic and/or bloody diarrhea (5.5%), suspicion of inflammatory bowel disease (3.3%), performing PEG or changing gastrostomy tube (2.4%) and others (3.1%). Six (0.9%) of 703 GIS endosopic procedures performed without any sedation. All of the other procedures except two, performed with sedation which was admnistered by the anesthesiologist (98.9%). Sedation of these two patients were administered by endoscopist. Propofol based sedation for pediatric GİS endoscopic procedures has been used in our endoscopy unit frequently. The most frequently used drug combination was propofol-midazolam-fentanyl which was used in 582 (83.2%) procedures and secondly propofol-fentanyl which was used in 95 (13.8%) procedures. All of the procedures except 2 (0.3%) were completed safely. Three (0.4%) procedure related complications were detected. One of them was intestinal perforation and two of them were bleeding from the biopsy side. 24 (3.4%) procedures were complicated due to sedation anesthesia. These complications were hypoxia in 11 (1.6%), pain in injection side in eight (1.1%), neusia/vomiting in four (0.6%) and rash in one (0.1%) procedure. The rate of complications (sedation and procedure related) increased significantly with the ASA Physical Status Score (p<0.05; r=0.136). CONCLUSION: In our hospital, pediatric GIS endoscopic procedures have been done with sedation anesthesia (98.9%) out of main operating room in endoscopy unit which is shared with adult gastroenterologists. Propofol based sedation was used in majority of our patients. A small proportion of GIS procedures were complicated due to sedation (3.4%) or procedure itself (0.4%). ASA Physical Status Score and frequency of complications are positively correlated. These results are consistent with the literature. In conclusion, sedation with anesthesiologist provide safe and proper GİS endoscopic procedures in children out of main operating room.