Gestasyonel diabetes mellitus tanılı hastalarda apelin, fetuin-a ve d vitamininin insülin direnci ile ilişkisi

Abstract

Amaç: GDM?nin fizyopatolojisinde merkezi rol oynayan insülin direnci gelişimine apelin, fetuin-A ve 25-OH D vitamininin etkisi incelenmiştir. Yöntem: Araştırmamız olgu kontrollu kesitsel bir araştırma olarak tasarlanarak, 01 Eylül 2012-31 Mart 2013 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Araştırma grubunu, gestasyonel diyabeti olan gebeler, benzer yaş ve gebelik haftası aralığındaki sağlıklı gebeler ve benzer demografik özelliklere sahip sağlıklı kadınlar olmak üzere 40?ar kişilik üç farklı grup oluşturdu. Araştırmada gestasyonel diyabet tarama ve tanısı IADPSG kriterlerine göre yapıldı. Araştırma grubunun demografik verileri, antropometrik ölçümleri, giyim alışkanlıkları, medikal ve reprodüktif öyküleri kayıt edildi. Araştırma grubundan en az sekiz saatlik açlık süresi sonrasında elde edilen kan numunesinden araştırmada belirlenen parametreler çalışıldı. Hastaların insülin duyarlılığı QUICKI (Quantitative insulin sensitivity check index)?e, insülin direnci HOMA-IR (Homeostasis model assessment?a göre ve pankreas insülin sekresyonu HOMA-ß (homeostasis model assessment-beta)?ya göre hesaplandı. Bulgular: Araştırmamıza hasta grubu olarak 38 GDMli gebe, kontrol grubu olarak 41 sağlıklı gebe ve 39 gebe olmayan sağlıklı kadın dahil edildi. HOMA insulin direnci indeksi GDMli gebe grubunda en yüksek saptandı ve istatistiksel olarak anlamlıydı (GDM: 2.1± 1.62, Sağlıklı gebe: 1.56± 1.75, Gebe olmayan sağlıklı kadın: 1.3± 0.54, p=0.024). Ortalama serum apelin düzeyi GDM?li gebelerde en düşük saptandı ve istatistiksel olarak anlamlıydı (GDM: 1.99 ± 1.36 µg/ml, Sağlıklı gebe: 2.95 ± 1.36 µg/ml, Gebe olmayan sağlıklı kadın: 2.62 ± 1.67 µg/ml, p=0.017). Ortalama serum fetuin-A düzeyi bakımından olgu grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (GDM: 85.7 ± 27.4 µg/ml, Sağlıklı gebe: 85.4 ± 32 µg/ml, Gebe olmayan sağlıklı kadın: 94.1 ± 26 µg/ml, p=0.314). Ortalama serum 25-OH D vitamini düzeyi bakımından olgu grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (GDM: 19.1 ± 9.08 ng/ml, Sağlıklı gebe: 21.5 ± 10.7 ng/ml, Gebe olmayan sağlıklı kadın 20.6 ± 8.4 ng/ml, p=0.531). GDMli gebelerde serum apelin düzeyi ile HOMA insulin direnci indeksi arasında güçlü ve negatif yönde bir korelasyon izlendi (r=-0.616, p=<0.001). Serum apelin düzeyindeki 1 birimlik artışın GDM gelişim riskini % 40 azalttığı saptandı (RR=0.604, p=0.04). Her üç grupta serum fetuin-A ve 25-OH D vitamini düzeyleri ile insülin direnci parametreleri arasında bir ilişki gözlenmedi. Sonuç: Apelinin daha önce yapılan çalışmalarda GDM üzerine etkisi olmadığı bildirilmişken, araştırmamızda GDM gelişiminde etkili olabileceği gözlenmiştir. Bu açıdan araştırmamız ilk olma özelliğini taşımaktadır. Gebelikte yetersiz apelin yapımı, gestasyonel diyabet gelişimini kolaylaştıran bir faktör olabilir. Apelin molekülünün GDM tanısı ve izleminde erken bir gösterge ve GDM açısından tedbir alınmasını öngören bir belirteç olabilmesi için gebeliğin başından itibaren bakıldığı, daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç olduğunu düşünmekteyiz. OBJECTIVE: Insulin resistance plays a central role in the pathophysiology of GDM. The effects of apelin, fetuin-A and 25(OH)D were investigated on the development of insulin resistance in patients with gestational diabetes. METHOD: Our study was designed as a case-control cross-sectional research and carried out between 1st September 2012 and 31th March 2013. The research groups included 38 pregnant women with gestational diabetes (GDM), 41 healthy pregnant women and 39 non-pregnant healthy women with similar demographic characteristics. IADPSG screening and diagnosis of gestational diabetes was made according to the criteria of the study. The demographic data of the study group, anthropometric measurements, clothing habits, medical and reproductive histories were recorded. After a period of at least eight hours of overnight fasting, blood samples were obtained to study the determined parameters. Insulin sensitivity was calculated according to QUICKI (Quantitative insulin sensitivity check index), insulin resistance was calculated according to HOMA-IR (Homeostasis model assessment) and pancreatic insulin secretion was calculated according to HOMA-ß (Homeostasis Model Assessment-beta). FINDINGS: In our study 38 pregnant women with GDM and 41 healthy pregnant women without GDM and 39 healthy non-pregnant women as control groups were included. HOMA insulin resistance index was higher in women with GDM group, and the difference was statistically significant (GDM: 2.01 ± 1.62, healthy pregnant women: 1.56 ± 1.75, healthy non-pregnant women: 1.03 ± 0.54, p = 0.024). Average serum apelin levels were lower in women with GDM, and the difference was statistically significant (GDM: 1.99 ± 1.36 µg/ml, healthy pregnant women: 2.95 ± 1.36 µg/ml, healthy non-pregnant women: 2.62 ± 1.67 µg/ml, p = 0.017). The mean serum fetuin-A levels were not statistically different between the groups. (GDM: 85.7 ± 27.4 µg/ml, healthy pregnant women: 85.4 ± 32 µg/ml, healthy non-pregnant women: 94.1 ± 26 µg/ml, p = 0.314 ). The mean serum 25-OH vitamin D levels were not statistically different between the groups (GDM: 19.1 ± 9.08 ng/ml, healthy pregnant women: 21.5 ± 10.7 ng/ml, non-pregnant healthy women: 20.6 ± 8.4 ng/ml, p = 0.531). A strong negative correlation observed was between HOMA insulin resistance index and serum apelin levels in women with GDM (r = -0.616, p = <0.001). One unit increase in the level of serum apelin induced % 40 decrease in the risk of developing GDM (RR = 0.604, p = 0.04). In each of the three group, there was no association between insulin resistance and serum fetuin-A and 25-OH vitamin D levels. RESULTS: Although apelin had been declared to be no effect on the development of GDM in earlier studies, our results showed that it may have an important preventive effect. Inadequate production of apelin during pregnancy may be a factor that facilitates the development of insulin resistance and hence gestational diabetes. In conclusion apelin can be an important molecule for the management of insulin resistance and this hypothesis should be examine in well designed controlled studies. Whether it may be an early diagnostic or at least an alarming marker of GDM, prospective studies planned in pregnant women beginning at the first trimester and continuing afterwards can give valuable results.