Yaşadığı dönem ışığında Said Halim Paşa ve düşünceleri

Abstract

Said Halim Pasa II. Mesrutiyet'in ilanından sonra Osmanlı devlet yönetiminde etkili bir siyasal güç haline gelen _x0003_ttihat ve Terakki Partisinin üyesi olarak 1913 yılında sadrazamlık görevine getirilmistir. Tasıdıgı siyasi kimligin yanı sıra dönemin siyasal ve toplumsal meseleleriyle yakından ilgilenen ve bu konularda çesitli eserler veren bir mütefekkirdir. Çalısmamızın giris bölümünde onun hayatı ve eserleri kısaca tanıtıldıktan sonra, devlet adamı ve mütefekkir olarak öneminden ve Türk düsünce tarihindeki yerinden bahsedilmistir. Birinci bölümde, 19. yüzyıl Osmanlı Devleti'nin siyasal ve toplumsal sistemini gelistirmek amacıyla baslatılan ve Tanzimat dönemiyle birlikte resmilestirilen degisikliklere Said Halim Pasa'nın getirdigi elestiriler eserlerinin tetkikiyle ortaya konulmustur. Dönemin fikir hareketlerinden Osmanlıcılık, _x0003_slamcılık, Batıcılık ve Türkçülügün gelisimi ve onun bu yöndeki fikirleri ele alınmıstır. _x0003_kinci bölümde Said Halim Pasa'nın Batı Medeniyetinin _x0003_slam Medeniyeti ve Osmanlı toplumu üzerinde hakimiyet kurmaya çalıstıgı bir dönemde ortaya koydugu medeniyet anlayısı, _x0003_slam-Dogu ve Hıristiyan-Batı medeniyetlerine bakısı incelenmistir. Ayrıca bu bölümde Osmanlı'nın Batılılasma çabaları ve bu dönemde düsülen hatalar ile Said Halim Pasa'nın Batılılasma yandaslarına yönelttigi elestiriler, eserlerinden hareketle ortaya konulmustur. Üçüncü bölümde Said Halim Pasa'nın siyasal ve toplumsal düzen hakkındaki fikirleri, devlet, hürriyet, kanun anlayısları incelenmistir. Sonuç bölümünde ise bir devlet adamı ve mütefekkir olarak Said Halim Pasa'nın Osmanlı devlet ve toplumunun gelistirilmesiyle ilgili olarak ileri sürdügü fikirleri özetlenmistir. Anahtar Kelimeler: 1) Siyasal ve Toplumsal Yenilikler, 2) Fikir Hareketleri, 3) Siyaset ve Toplum, 4) Medeniyet Anlayısı, 5) Devlet, 6) Kanun, 7) Hürriyet Said Halim Pasha, as a member of the party of Ittihat ve Terakki which was an influential political power at the management of Ottoman State after the Declaration of II. Constitution, was appointed as Grand Vizierate in 1913. Besides his political identity, he is also a thinker who had been curious and concerned about political and social matters of his time and composed various works about these matters. In the introduction of our study, with a brief knowledge about Said Halim Pasha's life and works, we show his importance and his role he had played in the history of Turkish Thought as a state man and thinker. In the first chapter, we bring up the way which Said Halim Pasha criticizes the reforms initiated for the purpose of developing Ottoman State's political and social system in 19. Century and legalized during the Tanzimat period. Certain movements of thought in that period such as Ottomanism, Islamism, Westernism ve Turkism and his views about them were examined. In the second chapter, it is dealt with how Said Halim Pasha conceives the conception of civilization established by Western civilization when it has attempted to dominate Islamic civilization and Ottoman society, and also the civilization of Islam-East and Christian-West. In addition, Ottoman's attempts in westernization and the faults made in this period and, at the same time, Said Halim Pasha's criticisms of the proponents of westernization were discoursed. The Third chapter examines Said Halim Pasha's ideas about political and social order, state, freedom, conceptions of law. In the Epilogue, it is briefly talked of Said Halim Pasha's suggestions, as both a state man and thinker, about development of Ottoman state and society. Key Word: 1) Political and Social Improvements, 2) Movements of Thought, 3) Policy and Society, 4) Conception of Civilization, 5) State, 6) Laws, 7) Freedom.