Deniz ticaretinin geliştirilmesinde ulaştırma ağları için ilgi analizleri: Türkiye-Almanya-Çin uygulaması

Abstract

Asya ve Avrupa arasındaki ticaret sürekli bir artıs içerisindedir. Bazı endüstrilerde ürünlerin büyük bir çogunlugu maliyet üstünlügü saglamaları nedeniyle Uzak Dogu'da üretilmekte, dogrudan Avrupa'ya ihraç edilmektedir. Ancak, bazı endüstrilerde nihai ürünler pazar durumunda olan Avrupa içerisinde ya da Avrupa'ya yakın bölgelerde üretilmektedir. Bu durum ürünün hacim ya da agırlık kazanması nedeniyle mahreçte üretiminin üretici için avantajlı olmamasından kaynaklanmaktadır. Türkiye'de de benzer bir durum söz konusudur ve bazı ürünlerin yarı mamul bölümleri Uzak Dogu'dan temin edilip, Türkiye'deki fabrikalarda nihai ürüne dönüstürüldükten sonra Avrupa'ya ihraç edilmektedir. Bu çalısmada, deniz ticaretinin gelistirilmesi kapsamında Türkiye'nin üzerinden ve çevresinden geçen zengin ulastırma agları üzerinde Çin'den gelen yarı mamullerin ve diger ürünlerin, dagıtımının yapıldıgı veya ürüne dönüstürüldükten sonra nihai ürünün Almanya'ya yollandıgı bir lojistik merkez olup olamayacagının analizi yapılmıstır. Yer seçim kararı konusunda özellikle fabrika yeri seçimi ve dagıtım merkezi yeri seçimi konusunda çok sayıda nicel ve nitel yöntem kullanılmıstır. Çalısmada yer seçim teorileri esas alınmıstır. Türkiye'nin ulastırma agları üzerindeki lojistik merkez olma potansiyelinin uygunlugunun ölçülmesi amacıyla çoklu bir metodoloji kullanılmıstır. lk olarak uygulama alanı olarak elektrik elektronik endüstrisi seçilerek Türkiye'nin Çin ve Almanya arasında ulastırma maliyetleri açısından uygun bir noktada olup olmadıgını test eden bir yöneylem arastırması metodu olan Agırlık Merkezi yöntemi uygulanmıstır. kinci olarak, ulastırma agları üzerinde lojistik merkez yer seçim degiskenlerinin tespiti amaçlı olarak literatür taramaları ve düzenli hat konteyner acenteleri, sanayi kurulusları ve dıs ticaret sirketleri temsilcileri ile yüz yüze görüsmeler gerçeklestirilmistir. Bu nitel çalısmalardan elde edilen degiskenleri test etmek amacıyla Türkiye'deki denizcilik, lojistik ve dıs ticaret isletmelerinden olusan örneklem grubuile bir saha arastırması gerçeklestirilmistir. Bu çalısmada Türkiye ile Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya lojistik merkez yer seçim degiskenleri açısından karsılastırılmıstır. Degiskenlerin örneklem kapsamında degerlendirilmesi ile elde edilen veriler frekans dagılımı, faktör analizi ve regresyon analizi yöntemleri ile ilgi analizlerine ve karsılastırmalı analizlere tabi tutulmustur. Çalısma kapsamında Türkiye'nin Çin-Almanya ulastırma agları ekseninde bir lojistik merkez olma potansiyeli incelenmis ve bu potansiyelin deniz ticaretinin gelisimine etkileri kesifsel ve tanımlayıcı arastırmalarla analiz edilmistir. There has been a steady increase in the trade between Asia and Europe. A great majority of products in some industries are produced in the Far East, for as they provide certain cost advantages, and directly exported to Europe. In some other industries, however, the final stages of production are completed in the consumer markets that are completed in the consumer markets that are, in this case, Europe itself or the regions close to Europe. The basic reason behind this practice is that completing all stages of production at the origin would not be advantageous for the producer as the products would gain further weight and volume. A similar practice is experienced in Turkey as well, i.e., certain semi-finished products are provided from Far East; they are completed and turned into final products in plants in Turkey and then exported to Europe. The purpose of this research is to carry out an analysis aiming to clarify whether Turkey could be a logistics center, contributing to the promotion of the maritime trade by utilizing the transport networks passing within and around it, through which the semi-finished and various other products originated from China could be distributed or turned into finished products and then shipped to Germany. Concerning site selection decision making, particularly in making decisions on selecting places for plants and distribution centers, a number of qualitative and quantitative methods are utilized. This study considers the site selection theories as bases for the research. The aim behind using a multi-staged methodology is to measure to what extent Turkey has a potential to be a logistics center on the transport networks. First, to test whether Turkey is located at a location between China and Germany in terms of transport costs, an operational research approach, the Center of Gravity Method, is used. Second, to determine the variables related with selecting places for logistics centers on the transport networks, along with utilizing the relevant literature review, certain interviews are carried out, with representatives of container shipping lines' agencies as well as industrial and trade companies. Besides, using the variables determined through such qualitativeresearches, a field study is carried out in a sample of Turkey based container shipping, logistics and foreign trade companies. Furthermore, through this research, Turkey, Greece, Bulgaria, and Romania are compared in terms of the variables regarding site selection for logistics centers. The data received through the field study has been subject to further relationship analysis as the frequency analysis, factor analysis, regression analysis and also comparative analysis. Throughout this research, the potential of Turkey to be a logistics center the on the China-Germany transport networks is examined and the likely effects of this potential on the promotion of maritime trade are analyzed with descriptive and exploratory researches.