Sosyolojik açıdan küreselleşme ve din

Abstract

Günümüzde küreselleşme, dünya genelinde, üzerinde en fazla çalışma yapılan konulardan biridir. Küreselleşmenin bütün toplumsal kurum ve yapılar üzerinde olumlu ve olumsuz etkisi yoğun şekilde tartışılmaktadır. Küreselleşmeyi bir kurtuluş olarak görüp ona bütünüyle tabi olmak gerektiğini kabul edenlerin yanında, tamamen olumsuz bir süreç gibi görüp karşı cephe alanlar da vardır. Son zamanlarda kitle iletişim araçlarının gelişmesiyle de önemli bir ivme kazanan küreselleşme, ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel boyutlarıyla az veya çok tüm dünya ülkelerini etkilemektedir. O halde küreselleşme nedir? Küreselleşme, çok boyutlu bir süreçtir. Bu sebeple tarihi bağlamından koparıp tek yönlü değerlendirilmemesi gerekir. Küreselleşme, tarihi ve toplumsal gelişmeler yanında teknolojik gelişmelerin de belirleyici olduğu, toplumların ve kültürlerin birbirleriyle çok yakın etkileşime girdikleri bir süreçtir. Küreselleşmenin etkisine maruz kalan toplumsal kurumlardan biri ise dindir. Bu etkileşim süreci kimi zaman homojen bir kültür meydana getirirken, kimi zaman da yerel kültürlere küresel ölçekte kendilerini ifade etme fırsatı sunmaktadır. Bu açıdan, bazen egemen kültürlerin dinleri yerel dinleri etkilemekte, bazen de yerel dinler onları tehdit edecek boyuta ulaşabilmektedir. Bu çalışmada küreselleşme siyasal, ekonomik, kültürel ve teknolojik boyutları bakımından incelenmiştir. Ardından küreselleşmenin bu boyutlarının din üzerindeki etkileri, dini tecrübenin ifade şekilleri bağlamında ele alınmıştır. Son olarak, küreselleşmenin Türkiye'deki dini hayata etkileri üzerinde durulmuştur. Bu açıdan çalışmamız, küreselleşen dünyada dinin hangi yönleriyle etkiye maruz kaldığını sosyolojik perspektifle ortaya koyma çabasındadır. Anahtar Kelimeler: 1) Küreselleşme 2) Din 3) Kültür 4) Sekülerleşme Today, globalization is one of the most widely studied topics in the world. It is being discussed intensively that globalization has positive or negative effects on all social organizations and structures. There are many who accept globalization as salvage and consider themselves bound by it, while many others seem to oppose to. Globalization, which has recently gained an important acceleration also with the development of mass media, influences more or less the whole world with its economic, political, social and cultural dimensions. Then what's globalization? Globalization is a multidimensional process. So it shouldn't be considered unidimensionally by isolating it from its historical context. Globalization is a process in which technological as well as historical and social developments are decisive, and societies and cultures interact each other very closely. One of the social organizations which were exposed the effects of globalization is religion. This interaction process sometimes creates a homogeneous culture and sometimes gives regional cultures an opportunity to explain themselves globally. From this point of view, sometimes religions of ruling cultures effect regional religions and occasionally regional religions could reach the dimensions that can threat them. In this study, globalization has been analyzed in political, economical, cultural and technological aspects. Afterwards, influences of these aspects of globalization on religion were discussed in the context of the expression ways of religious experiences. Finally, effects of globalization on the religious life in Turkey were examined. Thus, our thesis is trying to explain with a sociological perspective in what ways the religion was affected in the globalizing world. Key Words: 1) Globalization 2) Religion 3) Culture 4) Secularization