Farklılık ve işgücü farklılıklarının yönetimine analitik bir yaklaşım

Abstract

Farklılıkların yönetimi, temelleri 1990'lı yıllarda Amerika'da atılan yeni bir yönetsel anlayış olarak nitelendirilmektedir. Bu yönetsel anlayış; tüm çalışanları kapsamayı, herkese eşit fırsatlar yaratmakla birlikte, çalışanların sahip oldukları farklılıklara (cinsiyet, yaş, etnik köken, din, dil, ırk, kültür vb.) saygı duymayı ve bu farklılıkları işletmeye rekabetçi üstünlük sağlayacak değerler olarak benimsemeyi gerektirmektedir. Böyle bir anlayışın işletmecilik dünyasında yerleşebilmesi için, öncelikle farklılık kavramının nasıl tanımlandığının ve tanımlanan boyutlardaki farklılıkların nasıl yönetilebileceğinin ortaya konması gerekmektedir. Bu amaçla, çalışma yaşamının yönetilmesi gereken bir boyutu olarak farklılık kavramının çeşitli yönleriyle incelenmesi ve farklılıkların yönetimi bu çalışmanın temel inceleme alanını oluşturmaktadır. Tez çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Tez çalışmasının birinci bölümünde; farklılık kavramı, farklılığın temel boyutları, yaklaşımları ve farklılık kavramına temel oluşturan sosyo-psikolojik kuramlar, faydaları ve sakıncaları ve son olarak da farklılıkların yönetilmesi ihtiyacı ve gerekliliği ele alınmaktadır. İkinci bölümde, farklılıkların yönetiminin tanımı, tarihçesi, farklılıkları yönetmenin birey, örgüt ve toplum düzeyinde sağlayabileceği faydalar, farklılıkların yönetimi modelleri, metaforlar, mitler ve söylemler, programlar ve uygulamalar ile farklılıkların yönetimi anlayışının Amerika sınırlarından çıkarak yayıldığı diğer ülkelerdeki etkileri ve son olarak Türkiye'de farklılıkların yönetimi incelenmektedir. Çalışmanın son bölümü olan uygulama bölümünde ise, Ege Bölgesi Sanayi Odası'na bağlı ilk 100 işletmede çalışan insan kaynakları yetkilileri üzerinde anket yöntemi ile gerçekleştirilen araştırmaya ilişkin bulgulara ve yorumlara yer verilmektedir. Diversity management is a new managerial approach which has its roots in the U.S.A. at 1990`s. This managerial approach requires giving equal opportunities to everyone and being respectful to all differences among employees (gender, age, ethnicity, religion, culture etc.) and using these differences as a useful values in a competition. In order to find a place to this approach in the professional business life; diversity should be defined clearly and managing diversity at this definition level should be explained. In line with this investigating diversity as a aspect of business life to be managed, is the main research domain of the current study. Dissertation consists of three sections. First section devoted to concept of diversity, dimensions of diversity, diversity management approaches and socio-psychological theories that forms the base of the diversity, advantages and disadvantages of managing diversity and finally the requirement of diversity management. Second section includes history of the diversity management approach, the advantages of diversity management on individuals, organizations and society, diversity management models, metaphors, myths, programmes and applications, and effects of diversity management except the U.S.A. -origin country for diversity management- and especially diversity management in Turkey. The third and final section of the study is including the field research of the dissertation. The biggest 100 firms of Aegean Region Chamber of Industry included in the sample and questionnaires sent to human resource management employees. Results and concluding comments are included in this section of the study.