Abstract:
Mirzazade Mehmed Salim Efendi ve Selametu'l-insan fi muhafazati'l-lisan adlı eseri XVIII. yüzyıl Osmanlı dönemi seçkin Arap dili alimi ve şairi Şeyhulislam Mirza Mustafa Efendi'nin oğlu Mirzazade Mehmed Salim Efendi'nin hayatı ve eserleri ile onun Selametu'l-insan fi muhafazati'l-lisan isimli eserinin edisyon kritiğini konu alan bu çalışma, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Girişte, Selametu'l-insan fi muhafazati'l-lisan fikhu'l-luga türü bir eser olduğu için, XVIII. yüzyılın başlarına kadar fıkhu'l-luğa'nın tarihi gelişimi üzerinde durulmuş ve bu kategoriye dahil olan eserlerden tespit edilebilenlerin tanıtımı yapılmıştır. Birinci bölümde müellifin hayatı anlatılmış ve tarafımızdan ilk defa tespit edilenler ile birlikte eserleri incelenmiştir. İkinci bölümde Selametu'l-insan fi muhafazati'l-lisan'nın muhteva, tertip, metot ve kaynak yönünden tahili yapılmış ve tespit edilebilen nüshaları hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise tahkiki yapılan ve çalışmamızın ana konusunu teşkil eden Selametu'l-insan fi muhafazati'l-lisan'nin metni sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Fıkhu'l-luğa, Osmanlı dönemi Arap dili, Mirzazade Mehmed Salim, Salametu'l-insan Mirzazade Mehmed Salim Efendi and His Work Salamet al-insan fi muhafazat al-lisan This study, Mirzazade Mehmed Salim Efendi son of Shaykhulislam Mirza Mustafa Efendi, distinguished an Ottoman Arabic language scholar and poet of XVIIIth senctury and editional critic his work called Salamet al-insan fi muhafazat al-lisan, is consist of introduction and three chapters. In the introduction, we have examined the short history of the fıkhu'l-luga up to the XVIIIth senctury that Mirzazade Mehmed Salim Efendi (d. 1155/1743) live in and acquainted the similar books of fikhul'l-luga because Salamet al-insan fi muhafazat al-lisan had been in general a collection of texts of fikhu'l-luga. In the first chapter, we have given information about life of Mirzazade Mehmed Salim Efendi. In addition we have examined other works of scholar known and discovered for the first time. In the second chapter, we have given information about the Salamet al-insan fi muhafazat al-lisan that constitutes our topic of study and made its general description, in respect of content, method and sources. In the third chapter, we have presendet the full text of Salamet al-insan fi muhafazat al-lisan critized. Key Words: Fıkh al-lugah, Arabic language of Ottoman period, Mirzazade Mehmed Salim, Salamet al-insan
