Türkiye-Avrupa Birliği ekonomik bütünleşmesi: Seçilmiş endüstrilerin endüstri-içi ticaret açısından karşılaştırılması

Abstract

20. yüzyıl'da hızla artan küreselleşme eğilimlerine bağlı olarak ortaya çıkan ticaretin serbestleşmesi olgusunun etkisiyle dünya ülkeleri arasındaki siyasi, teknolojik bağların artması, ülkeler arasındaki menfaatler ölçüsünde ekonomik bütünleşme hareketlerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Ekonomik bütünleşme, bütünleşmeye dahil olan ülkelerin kendi aralarında gerçekleştirdiği dış ticaretin, bütünleşme dışındaki ülkelere karşı gerçekleştirdikleri dış ticaretten fazla olması ve diğer ekonomik birleşmeler karşısında rekabet gücünü artırıcı rol oynaması ve özellikle gelişmekte olan ülkelerin bütünleşmeden yarar sağladığı rasyonalitesine dayanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye-Avrupa Birliği ekonomik bütünleşme sürecinde endüstri-içi ticaretin, ticaret yönlü bütünleşme üzerindeki etkisini incelemek ve bütünleşme sürecinin hızlandırıcı etkisini endüstri-içi ticaret üzerinden panel bulgular yardımıyla analiz etmektir. Bu bağlamda endüstri-içi ticaretin belirleyenlerinden hareketle Avrupa Birliği'nin ticaret yönlü ekonomik bütünleşmesini açıklayan endüstri-içi ticaretin belirleyenleri Türkiye'nin bütünleşme sürecinde endüstri-içi ticaretinin belirleyenlerini de açıklamaktadır. Sonuç olarak Türkiye'nin Gümrük Birliği sonrasındaki endüstri-içi ticaret bulguları 26 ülke ölçekli Avrupa Birliği ülkeleri ile birlikte değerlendirildiğinde, Gümrük Birliği sonrası endüstri-içi ticareti artarak birbirlerine yaklaşan birlik ülkeleri gibi Türkiye de endüstri-içi ticaret göstergelerine bağlı olarak ticarette bütünleşmeyi hak eder bir ülke konumundadır, denebilir. The fast rising trend of globalization in the 20th century and related phenomenon of free trade continue to facilitate economic integration movements between the countries with political and technologic ties in accordance with their mutual interests. Economic integration is based on the rationale that it benefits especially developing economies in the form of relatively more trade volume and increased competitive power in relation to non-integrated economies. The aim of this research is examining industrial trade between Turkey and European Union in the period of economic integration and analyzing accelerator effect of integration period thanks to panel results. Therefore, industrial trade indicator explained European union economic integration with trade is also indicator of industrial trade of Turkey's economic integration period. As a result of compeering industrial trade result after Custom Union of Turkey with 26 European Union countries, it can be thought that Turkey deserves trade integration like other European Union countries which came to close each other after Custom Union.