Abstract:
Bilim, kültür ve sanatın gelişmesi için, bu alanlarda yeni fikir ve sanat eserleri üretilmesi gerekir. Bunun sağlanabilmesi için, eser sahipleri, yeni fikir ve sanat eserleri üretmek için teşvik edilmelidir. İşte, yeni fikir ve sanat eserleri üretilmesinin teşvik edilmesi için, ulusal ve uluslararası düzenlemelerde, eser sahiplerine, eseri üzerinde belli haklar tanınmıştır. Bu haklar mali haklar ve manevi haklar olmak üzere iki gruba ayrılır. Mali haklardan en önemli ikisi, çoğaltma hakkı ve yayma hakkıdır. Çoğaltma hakkı ve yayma hakkı birbirlerine sıkı olarak bağlı haklardır. Yayma hakkı kullanılmadan, çoğaltma hakkının kullanılması, eserden ekonomik olarak yaralanma bakımından fazla bir anlam ifade etmez. Diğer taraftan, yayma hakkının kullanılabilmesi için, önce çoğaltma hakkının kullanılmış olması gerekir. Çünkü yayma, ancak fiziki olarak çoğaltılmış eser nüshaları bakımından söz konusu olabilir. Diğer mali haklar gibi, çoğaltma ve yayma hakkı da, ihlal niteliğindeki eylemlere karşı korunmuştur. Hak sahiplerine, ihlallere karşı, özel hukuk ve ceza hukuku alanlarında çeşitli başvuru imkanları tanınmıştır. Çoğaltma hakkı ve yayma hakkı ihlal edilen hak sahipleri, tecavüz edene karşı, özel hukuktan kaynaklanan tecavüzün kaldırılması, tecavüzün önlenmesi ve tazminat davaları açabilirler. Ayrıca hak sahipleri, tecavüz edene karşı, ceza soruşturması açılması için soruşturma makamlarına başvurabilirler. In order to make progress in science, culture and and art; new intellectual and artistic works must be produced in these areas. To do this, those work owners must be encouraged to produce new intellectual and artistic works. So, in order to encourage to produce new intellectual and artistic works, work owners are given particular rights. Thsese rights are divided into two groups, such as financial rights and moral rights. The two most important of financial rights are reproduction right and distribution right. Reproduction right and distribution right are strictly connected to each other. The use of reproduction right without using distribution right doesn't make sense in point of benefitting from the work economically. On the other hand, to be able to use distribution right, reproduction right must be used first. Because distribution right can only be the case with regard to the copied number of work. Like other financial rights, reproduction right and distribution right are protected against activities in derogation. Against derogation, several application oppurtunities in the fields of private law and criminal law are given to rightful owners. Rightful owners whose reproduction right and distribution right are violated, can go to law for avoidance of violation, prevention agains violation and remedial actions resulted from private law. Also those rightful owners, can raise a claim for criminal investigation at the court of enquiry
