Çevre kavramına dini ve felsefi bir yaklaşım

Abstract

Düşünen ve sorgulayan bir varlık olması sebebiyle insan, kendisinin ve çevresindekilerin nereden geldiğini ve nereye gittiğini, bu görünenin arkasındaki görünmeyeni arayıp durmuştur. Felsefe ve din, bu arayışa cevap veren iki temel kurumdur. Bunların zaman zaman bilimle kurdukları bağlar da bu cevaplara katkıda bulunmuştur. Dinler, birçok defa, insanın çevresini izleyerek ondaki Tanrısal özü müşahede edip doğru yolu bulmasını istemektedir. Biz de tezimizde, klasik delil olarak bilinen, ontolojik, kozmolojik ve teleolojik delilden, çevreye dayalı olan kozmolojik ve teleolojik delilin Tanrı'yı ispatta kullanılmalarının imkan ve başarısını araştırdık. Girişte, kısaca çevre kavramı ve tarihsel gelişimine değindik. Birinci bölümde, delil getirmek için kendisine dayanılan çevrenin ne derece sağlam ve kabul edilebilir olduğunu, ikinci bölümde ise, dinlerin çevreyi nasıl değerlendirdiklerini ele aldıktan sonra, üçüncü bölümde çevreye dayanılarak getirilen delilleri ele alıp inceledik. Bu araştırma sonucunda da, son dönemlerdeki bilimsel gelişmelerin de, çoğunlukla, çevreye dayanan bu delilerin temel dayanağı olan, evrenle ilgili öncüllerini desteklemekte olduklarını gördük. Bu sonuç da, söz konusu delillerin, Tanrı'yı ispatta kullanılmasının imkan ve geçerliliklerini hala korumakta olduklarını göstermiş oldu. Bizim önerimiz ise, çevre kavramını kullanarak bu delillerin yeniden tasnif edilmeleri yönündedir. Humanbeing keeps searching of where does he and his universe come from and go, and also what is the invisibility beyond the visible as thinking and questioning being. Philosophy and religion are two basic foundations to reply these questionings. Sometimes science involves these questioning in order to reach answers. Generally, religions often advise to find the right way through the observing the environment and universe by exploring divine essence in them. In this thesis, we have researched possibilities and success of proofs of the existence of God on the environmental based cosmological and teleological arguments amongst the cosmological, the teleological, the ontological arguments which are known as the classical arguments. In the introduction, we have referred briefly conception of environment and its historical development. We have researched in the first chapter; in what degree, the environment is sound and reliable source. Then in the second chapter how religions value the environment is discussed and finally the arguments which are based on environment are analysed. As a result of this research, we have seen that scientific improvements has supported the roots of the universe related premises of the environment based arguments. This result has showed that such arguments have been still preserving the validity of the proof of the existence of God. Our suggestion is that there is a need of reclassification of these arguments by using the concept of environment.