Filolojik tefsirin doğuşu ve gelişimi

Abstract

İnsanlar arasındaki iletişimin vazgeçilmez aracı şüphesiz dildir. Çünkü dil insanlar arasındaki uzlaşının temel vasıtasıdır. Kur'an insanlara bir dil ile hitap ettiğine göre onun dil ile anlaşılmasının önemi kendiliğinden anlaşılmış olacaktır. Kur'an'ı dile dayalı olarak anlama çabası Filolojik Tefsir kavramıyla ifade edilmektedir. Kısaca söylemek gerekirse, filolojik tefsir; Hz. Peygamber döneminden başlayıp, sahabe ve tabiinle devam eden, daha sonra hicri üçüncü asırda sistemleşen ve Kur'an'ı dile dayalı olarak açıklamayı hedef edinen bir disiplindir. Çalışmamız giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında Arap filolojisinin gelişiminde Kur'an'ın rolü ve dil-tefsir ilişkisi üzerinde duruldu. Birinci bölümde 'Filolojik tefsir' kavramı, filolojik tefsirin dayandığı kaynaklar, ortaya çıkışı ve gelişimi, Hz. Peygamber, sahabe ve tabiinin bu bağlamda yaptıkları tefsirlere işaret edilerek örnekler verildi. Ayrıca filolojik tefsirin en önemli yapıtları ve bu yapıtlarda izlenen yöntemler bu bölümde ele alındı. Yine dil ve edebiyat kitapları ile sözlüklerin ihtiva ettikleri dilsel materyaller bakımından filolojik tefsire sağladıkları katkı üzerinde duruldu. Language is an indispensable facility for the communication among people. Because the language is the basic means of understanding among people. Regarding that the Quran is addressing people with a language, the importance of the understanding Quran by the help of a language will be understood automatically. The effort to understand the Quran based on the language is expressed with the notion of Philological Tafseer. To put it briefly, Philological Tafseer is a discipline which started with the Mohammad's (a.s) and continued with his friends (ashab), and was became systematized at the third century of hijri and it aims to explain the Quran based on the language. Our study is consisted of introduction and two parts. At the introduction part, we studied the relationship between language-tafseer and the role of Quran regarding the development of Arab philology. In the first part, some examples were given referring to the concept of the Philological Tafseer, the sources that is based, the arise of the Philological Tafseer and the tafseers that Hz. Mohammad and ashab (his friends) made according to this concept. Also, the most important works at philological tafseer and the methods that we have followed for these works were tackled at this part. We still focused on the contribution of linguistic materials including linguistic and the literature book and dictionary to Philological Tafseer. In the second part, we studied the intensive arguments on Quran based on language and Philological Tafseer problems.