Finansal bilgi manipülasyonunda ve hileli finansal raporlamada denetçi sorumluluğunun belirlenmesine yönelik yapısal eşitlik modeli (SEM) uygulaması

Abstract

Amerikan Diplomalı Hile Araştırmacıları Kuruluşu tarafından yayınlanan 2010 Global Hile Raporu'na göre, dünyada hileli finansal raporlama nedeniyle oluşan kayıplar her yıl ortalama 2.9 trilyon dolardan fazladır. Araştırma içerisinde ele alınan her dört hile olayından birinin neden olduğu kayıp ise en az 1 milyon dolardır. Rakamlarla daha açık bir şekilde ekonomik boyutunun ortaya konduğu hileli finansal raporlama, finansal bilgi manipülasyonlarının ortaya çıkarılmasında ve önlenmesinde kritik bir rol oynamaktadır. Hileli finansal raporlamanın bu kritik rolü finansal sistemin işleyişi açısından da önemlidir. Özellikle yaşanan muhasebe skandallarından sonra, sermaye piyasalarının uğradığı zararlar, muhasebe ve denetim mesleğine olan güvenin sarsılması bu rolün önemini ortaya koymaktadır. Bir ülkedeki finansal sistemin ve potansiyel ekonomik gelişmenin işleyişine bu denli olumsuz etki yapan bir olgunun incelenmesi gerekliliği araştırmanın temel çıkış noktasını, dolayısıyla da önemini ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın temel amacının, Türkiye'deki finansal bilgi manipülasyonlarında ve hileli finansal raporlamada denetçi sorumluluğunun ortaya çıkarılması ve denetçi sorumluluğundan yola çıkılarak denetim mekanizmasının önemini ortaya koymaktır. Çalışmanın temel amacına uygun olarak, finansal bilgi manipülasyonlarında ve hileli finansal raporlamada denetçi sorumluluğu ortaya çıkarılmakta ve bu noktadan hareketle kuramsal olarak ortaya konan modeli yapısal eşitlik modeli ile test edilmektedir. According to 2010 Global Fraud Study, that is published by American Association of Certified Fraud Examiners (ACFE), a potantial total fraud loss of more than $ 2.9 trillion. One- fourth of the frauds in this Report caused at least $ 1 million in loses. The numbers above are illustrated abviously that the economic dimension of fraudulent financial reporting and it can be played an important role to detect and prevent financial information manipulation. The critical role of fraudulent financial reporting is also important for functioning of capital markets. Especially after recent accounting and audit failures effects upon the capital markets have resulted in heightened public concern towards the accounting and auditing profession is displayed the important role of fraudulent financial reporting. In this respect the aim of this study, examining auditor liability in financial informaion manipulation and fraudulent financial reporting in Turkey and identifying the importance of auditing mechanisms based on auditor liability. For the purpose of the study, elements of the auditor?s responsibility to detect financial information manipulation and fraudulent financial reporting are discussed and put forward a theoretical model of these elements through the measurement model using structural equation model is created.