Küresel dönüşümün kimlik boyutu: "Öteki"nin inşası

Abstract

Yirminci yüzyılın son çeyreği, -bilimde, teknolojide, iletişimde ve daha birçok alanda yaşanan gelişmeler neticesinde- dünyanın her yerinde ekonomik, toplumsal, siyasal ve kültürel yapılarda köklü dönüşümlere sahne olmuştur. Ülkeler arasında mal, hizmet, sermaye ve emek akışlarının serbestleşmesi; geçirgenliğini arttırdığı oranda, sınırların önemini ortadan kaldırmıştır. "Küreselleşme" olarak adlandırılan bu süreç, ulus-üstü siyasi ve ekonomik yapılanmalardaki artışın da tesiriyle, ulus-devlet biçiminin aşındığına ve çözüldüğüne dair tartışmaları beraberinde getirmiştir. Küreselleşmenin felsefi dayanağını teşkil eden postmodernizm ise; evrensellik karşısında tikelliği vurgulayarak, modernitenin savunduğu homojenliğin sonucu olan sınıf, ulus gibi kimlikleri sorgulamaya açmıştır. Kimlik olgusu, aslında insanlık kadar eski olmakla birlikte; kavramın kendisinin sosyal bilimler alanı içinde göz ardı edilemeyecek yükselişi oldukça yenidir. Ekonomik yaşamdaki düzen değişikliğinin, mevcut tüm koşulların çözümlemesinde olduğu gibi, "kimlik" sorununun yükselişinde de ele alınması gerekmektedir. Kimlik, toplumsal değişim süreçlerinin bir sonucu ve ürünü olarak sorunsallaşmaktadır; çünkü toplumsal dönüşümler, -gerek toplumsal,gerekse bireysel- yerleşik tüm kimlikleri yerlerinden etmekte ve köklerinden söküp atmaktadır. Geleneksel toplumsal yapıdan modern topluma geçiş ile sorunsallaşan kimlik; günümüzde postmodern söylem ve küreselleşmenin etkisi altında, farklılık ve çoğulculuğun kutsanmasının bir sonucu olarak, parçalanmış/parçacıllaşmış bir görünüm sergilemektedir. İçinde yaşadığımız dönemin karakteristiği olan aşırı hızlı ve eşine rastlanmadık sosyo-ekonomik dönüşümler ve bütünleştirici / evrenselci politikaların yerine kimlik siyasetinin geçmesi; bireyleri kimliklerini, yani "kendi"ni ve "öteki"ni yeniden tanımlamak durumunda bırakmaktadır. Bu süreçte birey, "kendi"ni, farklı olan "öteki"nin aynasında savunmacı bir biçimde yeniden inşa etmektedir. The last quarter of the twentieth century, has been the scene of deep-seated economic, social, political and cultural transformations all over the world, as a result of developments in science, technology, communication and so forth. As the more free flow of goods, services, capital and labour; the significance of frontiers faded away, while they become more permeable. This process, which is also called as ?globalization?, brings together the debates about the corrosion and the disintegration of the nation-state, under the influence of the rise of supra-national political and economic bodies. On the other hand, by emphasizing particularity against universality, postmodernism ?which also forms the philosophical basis of globalization?, brings into question the identities such as class and nation, which are the results of homogeneity championed by modernity. Although the phenomenon of identity is as old as humanity, its obvious rise as a concept in the sphere of social sciences is quite new. The change of order in the economic life must be considered in the rise of the problem of ?identity?, as it must be in all other fields. Identity becomes problematized as a result and product of the processes of social change; because social transformations dislocate all established identities ?either social or individual? and eradicate them. By becoming problematized with the transition from the traditional social structure to the modern society, identity displays a dismantled/fragmented appearance today, as a result of the celebration of difference and pluralism under the influence of postmodern discourse and globalization. The fast and unprecedented socio-economic transformations which are the characteristics of our age and identity politics that are replacing totalizing / universal politics; make the individuals to re-define their identities, or in other words the ?self? and the ?other?. In this process the individual re-constructs him or her ?self? in the mirror of the ?other? in a defensive manner.