Farklı kültürlerde çalışanlar arası güven sürecinin karşılaştırmalı bir analizi

Abstract

Güven çalışmaları genellikle yöneticiye olan güven gelişimine odaklanmış ve çalışanlar arası güveni sürecini ihmal etmiştir. Güven kavramı güven gelişimi, güven ihlali ve güven tamirini içeren bir süreçtir. Bu süreci irdelemek hem Türkiye'deki güven olgusunun hem de çalışanlar arasındaki ilişkilerin anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Bu çalışmada güven süreci irdelenmeden önce güven kavramının ne olduğu tartışılmıştır. Emik bağlamda geliştirilmiş bir tanım ile uluslararası yazındaki güven tanımları karşılaştırılmış ve güven süreci açısından incelenmiştir. Güven gelişiminin güven ihlalini ve tamirini çerçevelediği ifade edilmiştir. Bu çerçeveleme etkisinin algısal pencereler tarafından yönlendirildiği, ihlallerin güvenin çerçevesine göre anlam kazandığı ve çerçevelerin güven tamiri için seçilecek davranışları belirlediği önerilmiştir. Yukarıdaki tartışmaları yapmak ve önerilen modeli test etmek için Türkiye ve Hollanda olmak üzere iki farklı kültürde araştırmalar yapılmıştır. Türkiye'deki araştırmada üç ayrı çalışma yapılmış ve 41 mülakat üzerinden nitel içerik analizi yapılmıştır. Diğer araştırma ise Hollanda'da hem Türkler hem de Hollandalılar üzerinde yapılmıştır ve 19 mülakat üzerinden sözel protokol analizi yapılmıştır. Araştırmada emik bağlamdaki güven tanımında telafi ve transfer edilebilirlik kavramlarının etik tanıma göre farklılaştığı bulunmuştur. Ayrıca güveni tanımlarken çalışanlar arası güvende yetkinlik, dürüstlük, yardımseverlik ve uyum gibi güvenilirliği tanımlayıcı kavramların etkili olduğu görülmüştür. Çalışanlar arası güven sürecinin ise, sanılanın aksine güvenin çerçeveleyici etkisinden çok güven ihlalinin ortaya çıktığı bağlamsal faktörlerden etkilendiği anlaşılmıştır. Trust is a process consisting of development, violation and repair phases. However trust studies generally focus on supervisor trust development and neglect coworker trust process. Analysing this process will enlighten trust phenomenon in Turkey and dynamics of coworker trust. This study will discuss trust construct as a first step to analyse trust process. Emic and etic views of trust are compared and contrasted with respect to trust process. While analysing this process, it is hypothesized that the trust development phase will frame the perceptions and experiences at the trust violation and repair phases. This also means that specific repair mechanisms can be distinguished according to frames. In order to test the hypothesis and discuss conceptual issues, two stuides are conducted in Turkey and Netherlands. In Turkey, data gathered three times and qualitative content analysis is implemented based on 41 interviews. In Netherlands, 21 interviews take place with Turkish and Dutch participants and verbal protocol analysis is used. It is find out that transferability, repairability and reciprocity are key characteristics which differantiates emic and etic perspectives. Coworker trust definition has also specific elements of trustworthiness such as ability, benevolence, integrity and fit. In addition, it is conceived that trust development doesn?t frame trust violation and repair but it feeds the process. It is found out that contextual factors matters more when it comes to trust violations and repair.