Türkiye sermaye piyasasında bağımsız denetim

Abstract

Sermaye piyasalarında yatırım kararlarını yatırımcılar kendileri vermektedir ve sermaye piyasasında yatırımcıların karşı karşıya olduğu temel risk asimetrik bilgi dağılımıdır. Bu sebeple sermaye piyasasındaki işlemlerin düzenlenmesindeki temel amaç yatırımcıların korunmasıdır. Bağımsız denetimin önemi de bu noktada ortaya çıkmaktadır. Sermaye piyasasında güvenilir bilgiye duyulan ihtiyaç bağımsız denetimi gerekli kılan nedenlerin başında gelmektedir. Bu çalışmada temel olarak sermaye piyasası düzenlemeleri açısından oldukça önemli olan bağımsız denetimin gerekliliği, önemi ve yararları üzerinde durulmaktadır. Bağımsız denetimin gerekliliği kapsamında Sermaye Piyasası Kanunu'nun piyasalarda güven ve istikrarın sağlanması, yatırımcıların korunması açısından temel aldığı kamuyu aydınlatma ilkesi ele alınmaktadır. Genel Kabul Görmüş Denetim Standartları çerçevesinde 8. Yönerge ile getirilen standartlar ve IFAC tarafından yayınlanan uluslararası denetim standartları incelenmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşanan Enron ve WorldCom skandallarının ardından bağımsız denetim konusunda daha geniş ve ayrıntılı düzenlemeler yapılması gereği ortaya çıkmıştır. Bu gelişmeler çerçevesinde bağımsız denetim konusunda en önemli ve kapsamlı düzenlemelerden biri Amerika Birleşik Devletleri'nde 2002 yılında yürürlüğe giren Sarbanes - Oxley Kanunu ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada Sarbanes – Oxley kanununa paralel olarak AB'de ve Türkiye Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yapılan düzenlemeler ele alınmıştır. Türkiye Sermaye Piyasasında bağımsız denetim ile ilgili düzenlemeler ve UDS'ye uyum sürecinde yapılan düzenlemeler incelenmiş ve düzenlemelerin uygulamasında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerilerine değinilmiştir. Anahtar Kelimeler: 1)Bağımsız Denetim, 2) Kamuyu Aydınlatma İlkesi, 3) Denetçinin Bağımsızlığı, 4)Uluslar arası Denetim Standartları In capital markets, investors make their investment decisions individually. From this aspectæ the basic risk that investors are faced with in capital markets is asymmetric information distribution. Thenceæ the main purpose to regulate capital market process is protection of investors. The significance of independent auditing comes into at this point. The requirement to be felt to reliable information is the fundemental cause that makes independent auditing essential. In this study, basically accentuated on exigency, importance and efficacy of independent auditing that is considerably significant in terms of capital markets regulation. Within the context of independent auditing necessity, the principle of elucidation to public that The Capital Markets Law takes as a base in terms of ensuring reliance and stability in markets and protecting investors is discussed. In this sense, independent auditing is evaluated based on The Capital Markets Law. International Auditing Standards, which were setted by Eight Directive and IFAC, are disscussed from the aspect of Generally Accepted Auditing Standards. Following to the scandals experienced in The US as Enron and WorldCom, the need to make further extensive and detailed arrangements regarding independent auditing, emerged. Within this context of improvements, one of the most significant and comprehensive regulation related to independent auditing was implemented with Sarbanes – Oxley Law that was passaged into law in The US in 2002. In the studyæ in parallel with Sarbanes – Oxley Law, regulations conducted and accomplished by Capital Markets Board are discussed. Problems, concerning implementing of international auditing standarts in Turkey Capital Market during the harmonization period, and solution suggestions are discussed. Key Words: 1) Independent Audit, 2) Elucidation to Public Principle, 3) Auditor Independence, 4) International Auditing Standards