Tire şer'iyye sicillerinin (1-2 nolu demirbaş defteri 1-50 varak arası)transkripsiyonu ve değerlendirmesi

Abstract

Şer‘iyye sicilleriæ Osmanlı Tarihi açısından günümüze kadar ulaşmış elimizde bulunan önemli kaynaklardır. Çünkü bunlar dönemin dilini, yaşam tarzını, örf ve adetlerini, yargı sistemini, hukuk anlayışını, kadıların ictihadlarını, ekonomik, sosyal ve siyasi yaşamı irdelemek ve sorgulamak açısından elimizde bulunan çok önemli birinci el tarihi belge niteliğindedir. Şer‘iyye sicillerinin diğer önemli bir yanı da yerel özellik taşımalarıdır. Nitekim herhangi bir bölgeye ait siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik araştırma yapanlar için ilk başvurulacak kayıtlar arasında Şer‘iyye Sicilleri yer almaktadır. Osmanlı Devlet teşkilatı içinde önemli bir yer tutan kadı ve mahkemeler tarafından tutulan bu siciller XV. asrın yarısından başlayarak, XX. asrın ilk çeyreğine kadar ki uzun bir zaman dilimi içinde en azından 472 yıllık Osmanlı Devleti'nin tarihini, iktisadi, siyasi, sosyal ve hukuki hayatını yakından ilgilendirmekte ve kısaca Türk kültür ve tarihinin temel kaynaklarının başında gelmektedir. İşte bu bağlamda bizim yapmış olduğumuz bu çalışma Tire şehriyle ilgili önemli bilgiler içermesi sebebiyle elli adet sicil kaydının metinlerinin okunması ve değerlendirmesini ihtiva etmektedir. Bu metinlerde genel olarakæ miras hukukundan dolayısıyla taksimattan çokça bahsedilmiştir. Ayrıca Tire ile birlikte Ödemiş, Birgi, Ayasluğ (Selçuk), Balyanbolu (Beydağ), Aydın, Kütahya, İnegöl, Alaşehir, Sart şehirlerinin isimleri sicillerde geçmektedir. Anahtar Kelimeler: Şer'iyye Sicilleri, Tire, Tarih, Miras, Ferman. Şer'iyye registers are the most important sources in terms of cultural history. They are among the most crucial first hand documents to be able to enlighten language, life style, traditions, judicial structure, understanding of law, apperoach of Moslem Judges examining economic, social and political life. The important charactericstics of Şer'iye registers is their local aspect. While making a social, economic and political research about any region Şer'iye registers come first. These registers are related with Turkish history Turkish economy Turkish political, social and legal life in a very long period of time at least 472 years starting from late 15 th century to early 20 th century and briefly they are the main sources of Turkish culture and history. This work we have already prepared includes important information about Tire city and the evaluation has been done with using fifty registers. It is compesed of fifty registers. If we had oppurtunity, we would have been glad to examine all the registers about Tire and offer them to the world of science. In this work generally law of inheritence and distribution are examined in a detalied way. Besides Tire city cultural life of Ödemiş, Birgi, Ayasluğ (Selçuk), Balyanbol, (Beydağ) Aydın, Kütahya, İnegöl, Alaşehir, Sart cities are also mentioned. Key World: Şer'iyye Register, Tire, History, İnheritance (imperial), derce.