Lojistik planlama çok ürünlü çok kademeli ikmal zincirindeki depolarda bulundurulması gerekli minimum malzeme miktarının dinamik programlama yöntemiyle optimizasyonu

Abstract

Firmaların varlıklarını sürdürebilmelerinin, klasik yaklaşımla sadece kaliteli mal üretmeleriyle sağlanamayacağının artık kesin olarak bilindiği günümüzün rekabet ortamında, lojistik faaliyetler firmaların asıl ilgi odağı haline gelmektedir. Firmalar sadece ürünleriyle değil aynı zamanda lojistik faaliyetlerin planlanması, icrası, her türlü faaliyetin zamanında takibi ve raporlanmasıyla müşteri ihtiyaçlarının istenilen zamanda, ihtiyaç duyulan miktarda ve istenilen evsafta karşılanmasıyla kazançlarını artırabilmektedirler. Lojistiğin firmalar için son derece önemli olması sebebiyle stratejik, taktik ve operasyonel seviyede gerçekleştirilecek olan bütün faaliyetler son derece kapsamlı bir şekilde planlanmalı, alınacak olan kararlarda mutlaka matematiksel yöntemlerden yararlanılarak optimizasyon gerçekleştirilmelidir. Müşteri ihtiyaçlarının zamanında karşılanabilmesi ve lojistik maliyetlerin minimize edilebilmesinde envanter yönetimi önemli bir fonksiyon sahasıdır. Envanter yönetiminde son yıllarda yeni gelişmeler yaşanmaktadır. Ham maddenin ilk kaynağından son tüketim noktasına kadar malzeme stoklamasına ihtiyaç duyulması ve dağıtım ağlarının genişlemesi sebebiyle envanter miktarını % 20-30 seviyesinde azaltan çok kademeli envanter kavramı geliştirilerek uygulamalar yaygınlaşmaktadır. Dinamik programlama çözümü güç olabilecek büyük problemleri daha küçük alt problemlere ayrıştırarak çözüm kolaylığı sağlaması sebebiyle çok kademeli envanter problemlerinin optimizasyonunda kullanılabilmektedir. Bu çalışmanın birinci bölümünde lojistiğin tanımı ve kapsamı hakkında gerekli bilgiler verilmiş, ikinci bölümde lojistik planlamanın nasıl gerçekleştirilmesi gerektiği açıklanmış daha sonra sırasıyla lojistik ağ tasarımı, çok kademeli envanter optimizasyonu, lojistik karar destek sistemleri, dinamik programlama yöntemi açıklanarak son bölümde dokuz perakendeci, üç bölgesel depo ve bir merkezi depodan oluşan çok kademeli sistemde talep miktarları bilinen üç farklı ürünün üç günlük dönemde sipariş envanter planı dinamik programlama yöntemiyle çözümlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Lojistik, Planlama, Ağ Tasarımı, Çok Ürünlü Çok Kademeli Envanter, Karar Destek, Dinamik Programlama In the competitive environment of nowadays world, it is known that companies can not survive solely by producing quality goods. Thus, logistics activities have become a focus of interest for companies. Companies can raise their incomes not only by selling their products but also by planning and executing logistics activities, pursuing and reporting activities, and meeting customer requirements depending on quality and quantity demands. Since logistics is extremely important for companies, all of the activities which will occur in strategic, tactic and operational levels must be planned in full detail and the optimization must be preformed by means of mathematical methods while making decisions. Inventory management is an important issue to meet customer requirements on time with minimum logistics costs. In recent years, new improvements have been taking place in inventory management area. From the origin source of a raw material to the final consumption point because of the need for material stocking and extending distribution networks, the concept of multi echelon inventory system which decreases the inventory amount by %20-30 has been developed and applications become prevalent. Since dynamic programming enhances to solve the problems with ease by decomposing big problems, which can be hard to solve, into smaller sub problems, it is used in optimization of multi echelon inventory systems. In the first chapter of this study, some necessary information about the description and the scope of logistics is presented. In the second chapter, the realization of logistic planning, logistic network design, multi echelon inventory systems, logistic decision support systems, and dynamic programming method are defined. In the last chapter, order inventory plan of three different items with certain demand levels in a period of three days is analyzed in a multi echelon inventory systems approach including nine retailers, one central and three regional warehouses using the dynamic programming method. Keywords: Logistics, Planning, Network Design, Multi-Item Multi-Echelon Inventory, Decision Support, Dynamic Programming