Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ışığında Karabağ sorunu

Abstract

Temeli eskilere dayanmakla birlikte, 1988 yılından başlayan Ermenistan – Azerbaycan Dağlık Karabağ sorunu 1990 yılından itibaren savaşa dönüşmüştür. Savaş 1994 yılına kadar çok ağır bir şekilde devam etmiştir. Uluslar arası örgütlerin girişimiyle 1994 yılının mayıs ayından itibaren ateşkes anlaşması imzalanmıştır. Fakat aradan geçen 14 seneyi aşkın sürede taraflar arasında kalıcı barış sağlanamamıştır. Bu savaş sonucunda Azerbaycan topraklarının %20'ye yakını Ermenistan tarafından işgal edilmiş, işgal bölgesinde yaşayan bir milyonu aşkın insan yurtlarını terk etmek zorunda bırakılmış, mülteci konumuna düşmüştür. Halen çok ağır şartlar altında çadırlarda, eski tren vagonlarında yaşamaktalar. Bu çalışmada Karabağ'ın tarihi incelenmiş, Karabağ sorunun ortaya çıkışı, sorunun savaşa dönüşmesi ve barış için uluslar arası örgütlerin girişimleri değerlendirilmiştir. Savaş sırasında ve savaştan sonra Ermeniler tarafından bölgede gerçekleştirilen İnsan Hakları ihlalleri incelenmiş, bu ihlallerin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi açısından değerlendirilmesi yapılmıştır. Karabağ savaşında hakları ihlal edilen bir milyonu aşkın Azerbaycan vatandaşının başta mülkiyet hakkı olmak üzere, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile teminat altına diğer haklarının korunması için zaman kaybetmeden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurması gerektiği önerilmiştir. 20 yılı aşkın süredir devam eden Dağlık Karabağ sorunun bir an evvel çözülmesi ve bölgeden sürülen bir milyonu aşkın insanın kendi topraklarına dönmesi ve savaş sırasında esir alınan yüzlerce insanın iade edilmesi gerekmektedir. Although it's past has consisted in the old years, in 1988 with the beginning of Armenia – Azerbaijan Nagornıy Karabakh problem from the year of 1990 has changed into the war. The war has continued as a very heavy position until the year of 1994. With the entrance of international organizations in the year of 1994 from the month of May the agreement of causefire have signed. But for 14 years which have past from this dateæ the countiously peace has not consisted between the sides. After this war the land of Azerbaijan approximately 20% has invasioned by Armenia æ in these lands which are living people nearly one million had obliged to leave from their lands and they have taken position as refugees. Still they are living under very difficult positions as in tente or in old railway cars. In this study the history of Karabakh has investigated, the creating of the problem of Karabakh , the problem changing into the war and fort he peace the enterprises of international organizations have evaluated. Meanwhile the war and after the war Armenians have occured the violation of human rights and this violations have investigated and their evaluations have done under the view point of European Human Rights Convention. In the war of Karabakh approxiamately one million person as Azerbaijan citizenships whose human rights have been violated as first their ownership rights æ with European Human Rights Convention as taken under the guarantee æ to protect their rights and fort his aim æ without losing any time it has been advised to apply to European Court of Human Rights. More than 20 years as continue the promlem of Nagornıy Karabakh is necessary to solve as soon as possible and from this area as sent approximately one million person to return to their owv lands and after the war as taken thecaptives of war to return to their areas is necessary.