Post Dayton Political Structure and debate on constitution in Bosnia and Herzegovina

Abstract

Yirminci yüzyıl Gorbaçov'un Presterokası, Almanya'nın birleşmesi ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinin dağılması gibi beklenmeyen olaylara tanıklık etmiştir. Bütün bu olaylar Yugoslavyanın dağılmasını kolaylaştırmış ve katkıda bulunmuştur. Devletlerin bazılarının dağılma ve birleşmeleri barış içinde olmasına karşın, Yugoslavya'nın dağılma süreci kanlı ve vahşet dolu olmuştur. Özellikle Bosna Hersek Yugoslavya'nın dağılma sürecinde kanlı bir savaş alanı olmuştur. Bosna Hersek'te üç etnik grup arasınada üç buçuk yıl süren savaş, Bosna Hersek Barışı için Çerçeve Antlaşması veya yaygın ismi ile Dayton Barış Antlaşmasının imzalanması ile sona ermiştir. Bu uzun savaş Bosna Hersek altyapısına büyük zararlar vermesinin yanında, ülkenin sosyal, ekonomik, politik ve dinsel değerlerini darmadağan etmiştir. Diğer bir ifade ile, Bosna Hersek etnik ve dinsel anlamda derin bir şekilde bölünmüştür. Dayton Barış antlaşması ülkeye barış getirmiş ancak istikrarlı ve uzun sürecek devlet yapısı ve kurallar bütününü hayata geçirememiştir. Dayton Barış antlaşmasının amaçlarından bir tanesi de antlaşmanın bir eki olan Bosna Hersek Anayasası ile üniter ve birçok etnik kökene sahip bir devlet yaratmaktır. Dayton Barış Antlaşmasının imzalanmasının üstünden onüç yıl geçmiş olmasına karşın, Dayton Barış Antlaşmasının yapısından kaynaklanan eksiklikler, Bosna Hersek vatandaşlarının politik sürece katılma isteklerinin yeterli düzeyde olmaması ve etnik liderler arasında yeterli işbirliğinin sağlanamaması, milliyetçi partilerin değişmeyen milli politik gündemleri ve Uluslarası Toplumun Bosna Hersek politik yapısına artan müdahalesi gibi sebeplerle kayda değer gelişmeler yaşanmamıştır. Yukarıda bahsedilen sebepler Bosna Hersek Devleti üzerinde çok önemli rol oynamakta ve bunların toplam etkisi arzu edilen reform seviyesine ulaşılamamasına ve Bosna Hersek politik yapısının ve müşterek kurumlarının kurumlaşmasına ve istikrar kazanmasına negatif etki yapmaktadır. Bu çalışmada öncelikle Dayton sonrası siyasal yapının temelleri ve yaratmış olduğu Bosna Hersek anayasasının arızaları ortaya konmak istenmektedir. İkinci olarak, çalışma ülkedeki etnik ayrılıklar nedeniyle önemli ölçüde işlevsiz kalan devlet yapısını aydınlatmaya çalışmakta, ve odak noktası olarak buradaki yetki paylaşımı (konsosyonal) rejiminin sorunlarına çare olacağı düşünülen anayasal değişikliklere dair tasarıları almaktadır. Anahtar Kelimeler: Bosna Hersek Barışı için Çerçeve Antlaşması, Dayton Barış Antlaşması, Bosna Hersek, Konsosyonalizm, Yetki Paylaşımı Twentieth century witnessed the unexpected events in the last quarter in the world, such as perestroika policy of Gorbachev, unification of Germany and dissemination of Russian Soviet Federated Socialist Republic (RSFSR). All these events contributed and facilitated the dissolution of Socialist Federal Republic of Yugoslavia (SFRY). Although some of the unification and separations were peacefully, the dissemination of SFRY was bloody and brutal. In particular, Bosnia and Herzegovina's (BiH) was the battlefield of this bloody disintegration process in SFRY. The war among the three ethnic groups lasted three and half year, General framework Agreement for Peace (GFAP) in the BiH, commonly known as the Dayton Peace Agreement (DPA), ended this brutal war in 1995. The long war devastated the BiH's social, economic, politics, religious virtues in addition to damaged infrastructures of towns and cities. In other words, the BiH was deeply divided in ethnic and religious term. DPA brought a peace, but not stable and long lasting state structure and rule of law to the BiH. One of the goals of the DPA was to create a unitary and multiethnic BiH with the constitution as part of DPA. Although it has passed thirteen years after signing of DPA, it has not been observed conspicuous developments every aspects of the state structure of the BiH due to numerous reasons such as the structural deficiencies of the DPA, lack of willingness of the BiH's citizens to participate in the political process and insufficient elite cooperation, the nationalists parties' unchanging national political agendas, International Community's interventions to the political life of the BiH etc. The above mentioned reasons have played very crucial role on the BiH that the combination effects of these reasons caused the delay of reaching the required level of reforms, stabilization and consolidation of the state structure and joint institutions in the BiH. In this study, it is primarily aimed at unfolding the fundamentals of the Post Dayton Political Structure and defects of the BiH Constitution that it created. . Secondly, the study tries to shed light over the international efforts to reform the state structures which have so far remained highly dysfunctional due to the ongoing ethnic divergences in the country and selects as its locus point the drafts of constitutional amendments that are thought to be a panacea to the problems of the prevailed consociational regime. Key Words: General Framework Agreement For Peace (GFAP) in The BiH, Dayton Peace Agreement (DPA), Bosnia and Herzegovina (BiH), Consociationalism, Power Sharing