Uluslararası sistemin Türkiye ve Bulgaristan dış politikaları üzerine etkisi

Abstract

II.Dünya Savaşı sonrası uluslararası politikanın yapısı değişmiş ve Soğuk Savaş dönemi başlamıştır. İki kutuplu sistem döneminde, ABD ve SSCB öncülüğünde oluşmuş olan Batı ve Doğu Blokları arasında gerginlik ve kısmi çatışma biçiminde mücadele sözkonusudur. Bu dönemde Blok lideri olan bu ülkelerin, kendi bloklarının üzerinde büyük oranda kontrol sağladıklarını söyleyebiliriz. Gerek karşıt bloklar arasındaki gerilimler gerekse blok içindeki görüş ayrılıklarının ortaya çıktığı bu ortamda Türkiye, batılılaşma çerçevesinde Batı Bloğu içinde yer almayı tercih etmiştir. Bulgaristan ise, Doğu Blok ülkeleri arasında yer almaktadır. Soğuk Savaş`ın sona ermesi ile birlikte uluslararası sistem büyük bir değişim sürecine girmiştir. ABD, tek süper güç haline gelmiş ve uluslar arası sistemde belirleyici rol oynamaya başlamıştır. Büyük bir ekonomik güç haline gelen AET, ismini AB olarak değiştirmiş ve ekonomik gücünü, siyasal gücüne de yansıtabilmek amacıyla siyasal bütünleşmeye yönelmiştir. Bu gelişmelerle, ortak bir dış politika ve savunma politikası oluşturma çabasına yönelmiştir. Türkiye, Avrupa ile bütünleşmesine hız vermeye çalışmıştır. Bulgaristan ise, değişen bu uluslararası sistem içersinde kendine yeni bir yol çizmiş eski bir Doğu Bloğu ülkesi kimliğinden uzaklaşarak batılılaşma politikasına yönelmiş, AB süreci içersinde yer almak için çaba göstermeye başlamıştır. AB`ye üyelik sürecinde olan Türkiye ve Bulgaristan ilişkileri, iki ülkenin dış politik yönelişleri ve çıkar algılamaları bakımından ortak bir noktada odaklaşmaya başlamıştır. İki komşu ülkenin AB, NATO, kapsamındaki ilişkilerin, uluslararası hukuk normlarıyla yürütülmesi gerekmektedir. Soğuk Savaş sonrası dönemde, bu iki ülke arasındaki ilişkiler olumlu yönde gelişmiştir. Türkiye ve Bulgaristan`ın coğrafi ve kültürel yakınlık avantajı olmasına rağmen istenilen düzeye getirilemeyen sosyo-ekonomik ilişkiler de sürekli bir ivme göstermeye başlamıştır. Ocak 2007`de AB`ye tam üyeliği gerçekleşen Bulgaristan ile Batı Balkanlar`da AB unsuru daha da belirgin konuma gelmiştir. Bu çalışmada, uluslararası siyasal sistem analiz edilerek, Türkiye-Bulgaristan dış politikaları üzerine etkileri incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: 1) Uluslararası Sistem 2) Türkiye 3) Bulgaristan 4 ) Dış Politika After the Second World War international political structure changed and the cold war period started. In this 2 super power period the USA lead the West and USSR lead the Eastern Blocks and these blocks had conflict and political tension between them. We can say that during this time these 2 super powers had dominating control over their respective areas. While these 2 blocks were in conflict, Turkey chose to place itself with the Western block. Bulgaria however was in the Eastern block. After the end of the cold war the international political system began to change significantly. The USA became the only super power with therefore an extremely decisive role in the international arena. In the meantime the EEA had become a significant economic power and had changed it`s name to the EU and it`s status to a political unit. It now wanted to translate this economic power into political strength. Seeing the changes developing in world politics, the EU developed it`s own foreign and defence policy. Turkey, tried to speed up the merger process with the EU. Bulgaria took a new route and left their Eastern Block identity and pursued a new role within the EU. Turkey, who was already in the process of joining the EU and Bulgaria, then focused their aims in the same direction. These 2 neighbouring countries needed to develop a lawful relationship because of their aims with regard to the EU and NATO. After the cold war their relationship improved. Despite being both geographically and culturally close they had not previously a had very good social and economic relationship. Now this relationship started to improve faster than ever. After Bulgaria fully joined the EU, in January 2007, the presence of the EU in the Eastern Balkans was more significant. In this paper, the international political system is analysed and examined with effect to Bulgaria`s and Turkey`s foreign policies. Key Words: 1) International Political System 2) Turkey 3) Bulgaria 4) Foreign Policy