Abstract:
Gelişen iletişim teknolojisi finansal piyasaların ve işletmelerin küreselleşmesine hız kazandırmıştır. Küreselleşme sürecinde muhasebe sistemlerinin de harmonizasyonu kaçınılmaz olmaktadır. Uluslararası Muhasebe Standartları (UMS) ile başlayan, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) ile devam eden bu süreçte kural koyucular ve düzenleyici kurumlar dünyada kullanılmakta olan muhasebe sistemlerinin birbirlerine yakınsanması konusunda çok ciddi çalışmalar yapmaktadırlar. Bu nedenle, Avrupa Birliği (AB) adaylık sürecinde olan Türkiye diğer AB ülkeleri gibi, borsaya kote olmuş şirketlerin finansal raporlamasında UFRS'nı temel standartlar olarak kabul etmiştir. Bu geçişin etkileri ile ilgili literatürde az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışma, UFRS ile SPK tarafından yayımlanan Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri arasındaki farkları ortaya koymakta ve bu geçişin İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına kote olmuş şirketlerin finansal pozisyonu ve performansına olan etkilerini incelemektedir. Bu geçişme sürecinin analizinde Gray (1980) ve Weetman et al (1998) tarafından ortaya konan "Karşılaştırma Endeksi" kullanılmıştır. Sonuçlara göre, finansal raporlarını zorunlu geçiş tarihi öncesi UFRS'na göre hazırlamaya başlayan şirketlerde, SPK tarafından yayımlanan Genel Kabul Görmüş Muhasebe ilkelerinin UFRS ye oranla sermaye ve karlılık yönünden daha muhafazakar muhasebe uygulamalarına sebep olduğu saptanmıştır. Ancak UFRS öncesi yürürlüğe giren Enflasyon Muhasebesi uygulaması ile aradaki farklar büyük oranda azalmış ve zorunlu geçiş tarihinde UFRS ye göre finansal raporlamaya geçiş yapan şirketlerde bu bulguya rastlanmamıştır. Developments in communication technologies increased globalization of financial markets and companies. With the globalization process, the harmonization of the accounting systems becomes inevitable. Beginning with IAS, continuing with IFRS, standard setters/regulators are trying hard to develop a set of standards for the purpose of converging accounting systems used all over the world. For that matter, Turkey, in accordance with its European Union accession process, accepted IFRS as its main standard for the listed firms in Turkey. Within this transition period, the literature concerning the effects of this period is still somewhat unclear. This study addresses the differences between the Turkish GAAP and IFRS and tries to analyze IFRS transition's effects to financial position and performance of the listed firms in Istanbul Stock Exchange. By using Conservatism Index (Gray, 1980), which after renamed to Comparability Index (Weetman et al, 1998) Turkish transition period is analyzed quantitatively. According to the findings of the study, empirical evidence on early voluntary adopters show that Turkish GAAP is more conservative compared to IFRS relating to equity and net income. However, results on first time mandatory adopters show that differences were mostly eliminated by Inflation accounting application in 2004.
