İçsel büyüme teorisi açısından insan sermayesinin büyüme üzerine etkisinin analizi: Türkiye örneği

Abstract

Gelişmekte olan ekonomilerin en önemli sorunlarından biri fiziki sermaye birikimi yetersizliğidir. Ancak fiziki sermayenin yanı sıra büyümenin ve yapısal değişikliklerin sağlanabilmesi doğrultusunda insan sermayesinin de önemli rolü olduğu gerçeği günümüzde kabul edilmektedir. İnsanın üretim sürecine katkısı nedeniyle ekonomik, sosyal ve kültürel yönüyle ise toplumsal bir rolü vardır. İnsanın ekonomik sürece katkısı insan faktörünün de sermaye olarak görülmesine neden olmaktadır. Gelişmekte olan ekonomilerde nüfüs artış hızı oldukça yüksektir. Ancak, kalkınma açısından önemli olan insan faktörünün sayıca çokluğu değildir. Kalkınma açısından ülkeler nitelikli insan faktörüne gereksinim duymaktadırlar. Nitelikli insan faktörü ise eğitim, sağlık, beslenme gibi insana yatırım unsurları ile belirlenmektedir. Bu yatırımlarda meydana gelecek artış, nitelikli insan sermayesi düzeyinin artmasına, sonuç olarak üretimin seviyesinin yükselmesine yol açacaktır. Araştırmanın amacı, insan sermayesinin büyüme üzerindeki etkisini analiz etmektir. Bu amaçla, araştırmada, insan sermayesinin ekonomik büyümeye etkisini ele alan içsel büyüme teorileri incelenmiştir. İçsel büyüme teorileri çerçevesinde insan sermayesini en iyi temsil eden değişken araştırılmış ve bu konuya ilişkin yapılmış çalışmalarda olduğu gibi insan sermayesini temsilen en çok tercih edilen değişkenler olan eğitim ve sağlık harcamaları kullanılmıştır. Lucas'ın modeline dayanarak kurulan model çerçevesinde eşbütünleşme analizi yapılmıştır. Developing the economy's population growth rate is very high. Therefore human factor is excessively well enough. However, numerical abundance of the human factors is not important for development. Developing countries need to terms of qualified human factors. The training of qualified human factors, health, and nutrition is determined by factors such as investing in people. This increase will occur in investment is going to increase the level of qualified human capital, as a result, production level will lead to high. The purpose of research is to analyze the impact of human capital on growth. For this purpose, we examined the endogenous growth theories that take on human capital's affect on economic growth. Within the framework of internal growth, variables examined that represent of human capital the best and the variables related to this issue were made in studies of human capital, education and health expenses were used as representing the most preferred. Within the framework of the model based on Lucas' coentegration analysis has been done.