Gelibolulu Mustafa Ali'nin Nadiru'l-Meharib adlı eserinin edisyon kritiği ve muhtevasının değerlendirilmesi

Abstract

Yüksek Lisans Tezi olarak hazırladığımız bu çalışmadaæ Gelibolulu Mustafa ‘Âli'nin "Nadiru'l-Meharib"inin mevcut yazma nüshaları okunup metninin edisyon kritiğini yapılmıştır. Ayrıca eserin içeriği Osmanlı tarihi açısından değerlendirilmiş-tir. Çalışmamız giriş ve sonuçtan ayrı iki bölümden ve eserin transkripsiyonlu metninden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, eserin yazıldığı dönemin daha iyi anlaşı-labilmesi için dünyada meydana gelen değişmeleri ve Osmanlı Devleti'nin dünya devletleri arasındaki konumunu ortaya koymak amacıyla, Kanuni Sultan Süleyman dönemi hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Birinci bölümde, eserin yazarı olan Gelibolulu Mustafa ‘Âli'nin hayatı, ilmi şahsiyeti ve tarihçiliği hakkında bilgi verilerek eserleri kısaca tanıtılmıştır. İkinci bölümde ise, Nadiru'l-Meharib'in muhtevası sunularak, eserin tarihi açıdan değeri belirtilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, Nadiru'l-Meharib'in tespit edilebilen iki nüshasının tavsifi yapılarak metinin çözümünde uygulanan yöntem üzerinde du-rulmuştur. Son olarak Nadiru'l-Meharib'in tenkitli metni sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: 1) Nadiru'l-Meharib 2) Kanuni Sultan Süleyman 3) Gelibolulu Mustafa ‘Âli 4) Tarih 5) Selim(II.) ve Bayezid(III.) In this work, firstly we read and analyse the available manuscripts of Mustafa ‘Âli's book that titled ‘Nadiru'l-Meharib'. After proof-reading, the manuscript edited, criticized and annotated by us. In addition to this, the content of the work evaluated from point of view Ottoman History. Our thesis consists of an introduction and three chapters. In the "Introduction", we mentioned about the changes occured in the years when the book was written and we gave brief information about Qanuni Sultan Süley-man's period in order to make clear the Ottoman Empire's position at the world in that time of era. In the first chapter, we gave information about biography, scientific personality and historiography of the writer of the book, i.e. Mustafa ‘Âli. And in the end of this chapter, we gave short information about his works. In the second chapter, after presenting the content of the ‘Nadirul-Meharib', we tried to clarify its historical value. Furthermore, we describe two manuscripts of the text of "Nadirul-Meharib". Lastly, it is dwelling upon the analysis and critique method of the manuscripts. Finally, in the last chapter is presented the edited an critiqued text of ‘Nadirul-Meharib'. Key words:1) Nadir al-Maharib 2) Qanuni Sultan Süleyman 3) Mustafa ‘Âli of Gallipolu 4) History 5) II. Selim and III. Bayazid