Abstract:
Bu çalışmada, Doris Lessing'in The Golden Notebook ve Sylvia Plath'ın The Bell Jar adlı romanları ‘kadın', ‘parçalanmış kimlik', ‘delilik' ve ‘yazma edimi' kavramlarından yola çıkılarak feminist eleştiri kuramı ışığında incelenmiştir. Tezin amacı, Lessing'in ve Plath'ın romanlarından yararlanarak, ataerkil bir toplumda yaşayan entellektüel kadının toplumdaki yerini, sorunlarını ve ikilemlerini analiz etmek ve bunların entellektüel kadının kimliğine, kendisine ve topluma olan bakış açısına nasıl yansıdığını gözler önüne sermektir. Bu tez beş bölümden oluşmaktadır. Tezin birinci bölümünde, Feminist Eleştiri Kuramı onsekizinci yüzyıldan günümüze kadar bu alana önemli katkılar yapan birçok seçkin ismin yorumları ışığında tanımlanmıştır. İkinci bölüm kadın ile delilik kavramları arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklamıştır. Bu bölümde varılmak istenilen sonuç, ataerkil toplum düzenine baş kaldırıp hayatını kendi istekleri doğrultusunda yönlendirmek isteyen kadınların "deli" olarak tanımlandığı ve bu kadınların erkek egemen toplum baskısından kurtulmak için deliliği bir kaçış yolu olarak gördükleridir. Üçüncü ve dördüncü bölümlerde Lessing'in ve Plath'ın entellektüel kadın kahramanlarının yazar kimliklerinden dolayı yaşadıkları ikilemleri ve bu ikilemlerin entellektüel kadın kahramanların iç dünyalarını ve yaratıcılıklarını nasıl etkilediği analiz edilmiştir. Sonuç bölümünde ise kadınlığın sadece eş ve anne olmak olarak tanımlandığı bir toplumda yazar kimlikleriyle varolma yolunda toplumla bir mücadele içine girmiş olan yaratıcı kadınların yaşadıkları depresyon sonucunda elde ettikleri farkındalık sayesinde, entellektüel kapasitelerinin önemini benimsedikleri, erkek egemen toplumun yazar kimliklerini yok etmesine izin vermedikleri ve mücadelelerini kazandıkları düşüncesine varılmıştır. The aim of this study is to analyse the intellectual woman's position in society as reflected in Doris Lessing's The Golden Notebook (1962) and in Sylvia Plath's The Bell Jar (1963). This thesis examines why Lessing's and Plath's creative women experience a dilemma as to whether to fulfill their literary aspirations or their societal roles as mother and wife, and discusses the oucomes of this dilemma. The main argument is that the artist woman suffers from a sense of fragmented self because of the patriarcal society's rejection of her creative powers, and this fragmentation results in her descent into madness. But it is through madness by which the intellectual woman gains an awareness and her identity as artist gives her the courage to defy male-centred culture. Consequently, the woman artist eliminates her dilemma and appreciates her intellectual capacity. This study falls into five parts. In the first chapter, feminist literary criticism is introduced. The second chapter explores the relationship between woman and madness, and points out that woman's endeavour to free herself from the oppression of patriarchal society is labelled as madness. The third and fourth chapters are devoted to the analyses of Lessing's and Plath's intellectual heroines' dilemmas. Finally, the last chapter reaches the conclusion that even though the intellectual woman always struggles not only with the pressure of society but also with her doubts about herself, she never lets them defeat her and never fails to recognize the value of her creativity.
