Türkiye'de vergi uyuşmazlıklarının çözümünde uzlaşma kurumunun rolü ve önemi

Abstract

Ekonomik ilişkilerin global nitelik kazandığı günümüzde verginin, devlet gelirleri arasındaki önemi daha da artmıştır. Vergi kamu gelirleri arasında karşılıksız ve zora dayanan bir gelir türü olarak öne çıkmaktadır. Vergi idaresi ile mükellefin vergi uyuşmazlıkları nedeniyle karşı karşıya gelmesi önemli bir finansal kaynak olan verginin tahsilatını zora sokmaktadır. Böyle olunca da vergi idaresi vergi uyuşmazlıklarının vergi yargısına gitmeden hızlı bir biçimde idari çözüm yollarıyla çözümlenebilmesini tercih etmektedir. Aynı tercih mükellef için de söz konusudur. Vergi uyuşmazlıklarının idari aşamada çözümlenmesinde en sık kullanılan yöntemlerden biri uzlaşma kurumudur. Uzlaşma kurumunun uygulama şekilleri ise tarhiyat öncesi ve tarhiyat sonrası uzlaşmadır. Bu çalışmada yabancı ülke uygulamaları da dikkate alınarak Türkiye'de vergi uyuşmazlıklarının çözümünde uzlaşma kurumunun rolü ve önemi konusu ele alınarak incelenmiştir. Anahtar kelimeler: Vergi, mükellef, vergi idaresi, vergi yargısı, vergi uyuşmazlıkları, uzlaşma kurumu uygulamaları, tarhiyat sonrası uzlaşma, tarhiyat öncesi uzlaşma. The importance of the tax has ever increased among the public revenues in our time in which the economic relations have evolved to a global nature. The tax plays a major role among the public revenues as a revenue without any consideration but with a compulsory nature. The disputes and related legal procedures between the tax authority and the tax payer generates certain difficulties in tax collection which is a significant financial source. Thus, the tax authority prefers fast administrative solutions to such disputes without any tax court procedures. The same preference also applies to the tax payer. One of the most frequent methods for resolving the tax disputes via administrative channels is the compromise authority. The application methods of the compromise authority are as compromise before tax assessment and compromise after tax assessment. This study examines the role and importance of compromise authority for the resolution of tax disputes in Turkey by also considering the practices in foreign countries. Keywords: Tax, tax payer, tax authority/tax administration, tax law, tax disputes, compromise authority applications, compromise before tax assessment, compromise after tax assessment.