Opsiyon fiyatlama modelleri ve örnek bir uygulama

Abstract

Dünyada en önemli ve yaygın olarak kullanılan türev ürünlerden biri olan opsiyonlar temel işlevi riskten korunmak olmasına rağmen spekülatif, yatırım ve arbitraj amaçları ile de kullanılarak dünya piyasalarında oldukça yüksek işlem hacimlerine ulasan finansal ürünlerdir. Dünya piyasalarında gittikçe artan önemlerine paralel olarak opsiyon fiyatlarının en etkin şekilde belirlenmesi gereksinimini karşılamak için finans literatüründe pek çok opsiyon fiyatlama modelli geliştirilmiştir. Dünya piyasalarındaki bu önemli konumlarına rağmen Türkiye halen kurumsallaşmış bir borsada opsiyon işlemleri gerçekleştirememektir. Fakat 2001 yılında İzmir'de kurulmuş olan Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nda vadeli işlem sözleşmeleri (futures) alım-satımı yapılabilmektedir ve opsiyon sözleşmelerinin de alım-satımının yapılabilmesi için çalışmalara başlandığı belirtilmektedir. Yakın zamanda Türk finansal piyasalarında da işlem yapılmaya başlanacak olan opsiyonların fiyatlaması konusu da gittikçe önem kazanacaktır. Bu çalışma ile, opsiyon sözleşmelerinin işleyişi, fiyatlandırılması, gibi konular üzerinde durulmuş, özellikle kriz dönemlerinde ve sonrasında, alıcı ve satıcıların, opsiyon işlemlerinden nasıl etkilendiği üzerine uygulamalar yapılarak çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Türev Ürünler, Opsiyon, Opsiyon Fiyatlama Modeli, Risk. Although 'options, one of the most important and widespread derivative instruments, basic function is hedging, they are also used with the aims of speculation, investment and arbitrage. Therefore options have reached quite large transaction volume. Paralel with the increasing importance of options in the world markets, in order to satisfy the need of true value of an option many option pricing techniques have been developed in the literature. Turkey does not have any instutional exchange like İstanbul Stock Exchange to trade options although options carry substantial importance in the world. However, futures trading can be made in İzmir Futures and Options Exchange that has been establish in 2001, and it has been stated that studies have started in order to be able to trade option contracts in İzmir Futures and Option Exchange. That is, in the near future financial markets in Turkey will be able to make options trading, and option pricing methods will gain importance gradually. This study examines functioning, pricing issues involving the option contractsæ furthermore, we have tested how the purchasers and sellers are affected especially during the times of crises and afterwards from option transactions, and reached to various results. Key Words: Derivative İnstruments, Option, Option Pricing Models, Risk.