Beyindilbilimi açısından afazili hastalarda perseverasyon

Abstract

Dil ve beyin ilişkisini inceleyen beyindilbilimi, bireylerde ortaya çıkan dil sorunları ile de ilgilenmektedir. Bu sorunlardan birisi, beynin sol yarıküresindeki bir hasar sonucu meydana gelen afazidir. Afazi sonucunda ortaya çıkan problemlerden biri olan perseverasyon, verilmesi beklenen yeni yanıtın yerine, önceki ya da farklı bir yanıtın uygun olmayan bir biçimde ve istem dışı olarak tekrarlanmasıdır. Bu çalışmanın amacıæ perseverasyonun afazi türleri ve afazi sonrası geçen süre ile ilişkisini ortaya koymak, adlandırma ve tekrarlama fonksiyonlarında ortaya çıkan perseverasyon oranını belirlemek ve en sık görülen perseverasyon türünü saptamaktır. Çalışmanın veri tabanını Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı İnme Polikliniği'ne ve Ege Üniversitesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı'na başvurarak afazi tanısı almış 10 akıcı ve 16 tutuk afazili hasta oluşturmaktadır. Araştırmada öncelikle hastalara Ege Afazi Testi ile genel dil değerlendirmesi yapılmış, ardından bu tez kapsamında hazırlanan Adlandırma-Tekrarlama Değerlendirme Ölçeği uygulanarak hastaların konuşmalarındaki perseverasyonlar saptanmıştır. Elde edilen veriler istatistiksel analizler ile değerlendirilerek yorumlanmıştır. Değerlendirmeler sonucunda afazi türünün ve afazi sonrası geçen sürenin perseverasyon üzerinde bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Tekrarlama ve adlandırma etkinlikleri karşılaştırıldığında ise adlandırma etkinliğinde daha fazla perseverasyon yapıldığı görülmüş ve en sık yapılan perseverasyon türünün aralıklı perseverasyon olduğu belirlenmiştir. Perseverasyona yönelik ülkemizde henüz kapsamlı bir çalışma mevcut olmaması nedeniyle bu tezde ortaya çıkarılan sonuçların beyindilbilimi, afazi incelemeleri ve terapi alanlarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler: Afazi, perseverasyon, beyindilbilimi Neurolinguistics, which researches the relationship between language and brain, also deals with language disorders. One of these language disorders is aphasia that results from a damage in the left hemisphere of the brain. One of the language problems caused by aphasia is perseveration and it is defined as the inconvenient and involuntary repetition of a previous or particular response instead of the new, expected response. The aim of this study is to find out the relationship between perseveration and aphasia types, the importance length of time after aphasia, to determine the rate of perseveration in naming and repetition functions, and identify the most common type of perseveration in aphasia. 10 fluent and 16 non-fluent patients diagnosed with aphasia in Dokuz Eylül and Ege Universities, consist of the database of this study. The patients were first tested by Ege Aphasia Test for a general language evaluation and then a Naming-Repetition Scale was prepared to determine perseverations in the patient's speech. The results were analysed and evaluated statistically. It was found that aphasia types and the length of time after aphasia had no effect on perseveration. Comparing the naming and repetition activities, it was seen that more perseveration was done in naming activities and determined that the most common type in aphasic patients was recurrent perseveration. There isn't an extensive research about perseveration in Turkey so far. Therefore the results of this study can make contribution to neurolinguistics, research on aphasia and the therapy of it. Key Words: Aphasia, perseveration, neurolinguistics