Askeri idari eylemden doğan mali sorumluluk

Abstract

İdarenin işlem ve eylemlerinden doğan zararları karşılama yükümlülüğü, hukuk devleti ilkesinin gereğidir. Hukuk sistemimizde Anayasal bir prensip olarak benimsenen bu kural, doktrin ve yargı içtihatlarıyla geliştirilmiş olupæ günümüzde İdarenin kusura dayanan sorumluluğunun yanı sıra kusursuz sorumluluğu da, tam yargı davalarının konusunu oluşturmaktadır. Özellikle askeri idari eylemlerden doğan zararlara ilişkin tazminat davalarında, idarenin sorumluluk alanını genişleten kuramların uygulandığını görmekteyiz. Bu çalışmada, İdarenin askeri eylemlerden doğan mali sorumluluğu, üç bölüm halinde ele alınmıştır: Birinci bölümde, idarenin kusura dayanan sorumluluğu ile kusursuz sorumluluğu incelenmiş, konulara ilişkin yargı içtihatlarından örnekler sunulmuştur. İkinci bölümde, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nin ve Uyuşmazlık Mahkemesi'nin kararları doğrultusunda "askeri idari eylem" kavramı açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca Türk Silahlı Kuvvetleri'nin askeri hizmet kapsamında gerçekleştirdiği idari eylemlerin sınıflandırması yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise, maddi ve manevi tazminatla ilgili genel açıklamalarla birlikte, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nin tazminat hesaplamalarında benimsediği usule yer verilmiştir. The obligation for Administration to indemnify damages arising from its decions and acts is required by the principle of rule of law. This rule adopted as a constitutional principle was developed with doctrine and case-lawæ and today, in addition to fault-based liability, Liability without fault also forms the subject of actions for compensation. We see that theories which extend the responsibility area of administration are applied, particularly in civil actions related to damages arising from military administrative acts. In this study, the financial liability arising from military administrative act was examined in three parts : In the first chapter, fault-based liability and liability without fault of administration were analyzedæ and subsequently examples from case-law regarding these matters were submitted. In the second chapter, the concept of "military administrative act" was tried to explain, in line with decisions of High Military Administrative Court and The Court Of Jurisdictional Conflicts. Furthermore, administrative acts Turkish Armed Forces perform as military service were classified. In the third chapter, together with an overview about material compensation and moral indemnity, the procedure High Military Administrative Court adopted in computing the amount of compensation was emphasized.