Kulturspezifika im Türkischen maerchen: Probleme ihrer translation

Abstract

Bu tezin amacı, Türk masalları bünyesinde bulunan kültürel ögelerin Almanca çevirisinde izlenen yolu ve yaşanan güçlükleri betimleyici bir yaklaşımla incelemektir. Bu incelemeyi gerçekleştirebilmek için Halkbilimci Pertev Naili Boratav'ın derlemiş olduğu Türk Halk Masallarının arasından seçilmiş ve Türkische Volksmärchen (1990) adı altında Almanca olarak yayınlanmış olan kırk adet masalın çevirisi incelenmiştir. İnsan hayatında yadsınamaz bir öneme sahip olan kültürel ögelerin en belirgin özelliği, farklı bir kültüre mensup bir insan için tamamen yabancı ve bilinmeyen bir kavram oluşturmasıdır. Bir çevirmen için çeviri esnasında yaşayacağı en büyük güçlüklerden birisi hiç tanımadığı bir kavram veya olayla karşı karşıya kalmasıdır. Kültürel ögeler olarak adlandırılabilen bu kavram veya olayların, toplumların kültürlerinin bir yansıması olarak öne çıkan Halk masallarında fazlaca bulunduğundan bu çalışmadaki kaynak, masallar olarak belirlenmiştir. Kültürel ögelerin çevirideki önemini ve hangi sebeplerle güçlük yaşatabileceğini daha iyi idrak edebilmek için onun tanımlanması, masalın kültür ile olan ilişkisinin betimlenmesi ve nihayetinde masalların çevirisinde izlenen yol ve tutumun incelenmesi yoluna gidilmiş ve bir takım öneriler getirilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: masal, masal ve kültür, kültürel ögeler, çeviri yöntem ve problemleri, The aim of this thesis is to analyse methods and difficulties in the translation of cultural terms which are contained in turkish fairy tales, in a descriptive approach. In order to carry out this survey, 40 fairy tales, from the collection of the folklorist Pertev Naili Boratav, which were translated into german in the book Türkische Volksmärchen (1990) were analysed. The most significant feature of cultural terms, which are of undeniable importance for the human being, is that it describes a completely unknown conception for a person from another culture. One of the greatest difficulties for a translator is to be confronted with unknown conceptions or events. Because numerous of these conceptions or events, which can be named as cultural terms are included in fairy tales, which are a reflectance of a societies culture, the source of this thesis was based on fairy tales. For a better understanding of the importance of cultural terms and of the difficulties their translation includes, the method was used to define these terms, to describe the relation between culture and fairy tales and finally to analyse the mehtod of the translation and to make some suggestions for their translation. Key words: fairy tales, fairy tales and culture, cultural terms, strategies and difficulties of the translation.