Örgüt kültürünün örgütsel bağlılık üzerine etkisi: Analitik bir inceleme

Abstract

Öğrenilen ve paylaşılan değerler, normlar, inançlar, davranış özellikleri ve semboller olarak ifade edilen örgüt kültürü, örgütün iç ve dış çevredeki kimliği olarak, örgütsel hedeflerin anlaşılmasını ve benimsenmesini sağlayan bütünleştirici bir unsurdur. Bu anlamda işletmeler, başarılı olabilmek için, geliştirilen ve yönetilen, güçlü ve eşsiz bir örgüt kültürüne ihtiyaç duymaktadırlar. Krizlerin giderek artması ve piyasa koşullarının zorlaşması, işletmeleri küçülme ve yeniden yapılanma faaliyetleri ile yüz yüze getirmektedir. Bu noktada işletmedeki insan faktörü, örgütlerin başarı ve verimliliğinin ana unsuru olarak ortaya çıkmaktadır. İşletmelerin insan kaynağının verimliliğini ve etkinliğini arttırarak, iş yerinde başarılı olmasını sağlamak ise, işgörenlerin örgütlerine bağlılığı ölçüsünde mümkün kabul edilmektedir. Hızla değişen rekabet koşullarına uyum sağlayabilecek, güçlü bir örgüt için, donanımlı ve nitelikli işgücü gereksinimini getirmekte, bu da işletmelerde örgütsel bağlılık seviyesinin yüksek olmasını gerektirmektedir. Farklı çevresel koşullar altında faaliyet gösteren işletmelerin, farklı kültürel kimliklere sahip oldukları gözlemlenmektedir. Farklı örgüt kültürü tipleri ise, farklı örgütsel bağlılık seviyeleri yaratabilmektedir. Bu tez kapsamında, Türkiye'de İzmir ilindeki akademik örgütlerinin örgüt kültürü tiplerinin, örgütsel bağlılık seviyelerine etkisini inceleyen bir uygulama yapılmıştır. Araştırma bulguları, klan ve adhokrasi örgüt kültürü tiplerinin duygusal bağlılığı yüksek ve düşük biçiminde ayırıcı bir özelliğe sahip olduğunu, buna karşın ise devam bağlılığı ve normatif bağlılık üzerinde ayırma özelliğine sahip olmadığını göstermektedir. Shared and learned values, norms, believes, behaviours and symbols which are known as organization cultureæ is a holistic element that describes organizational aims and helps organization members to understand organizational objectives within and beyond the organizational environment. From this point of view, succesfull firms have to establish an organization which is powerful and unique in their organizational cultures. With rising crisis and challengeful market conditions, firms are facing with downsizing and restructuration problems. At this point, human factor becomes important for the organization's success and productivity. It is accepted that, firms can increase the productivity and efficiency of its human resource as increasing the commitment of its members. To be adaptive and strong, organizations which operate in fast changing and challengeful market conditions, need to have skilled work power with high organizational commitment. It is observed that under different environmental conditions, organizations have different kinds of cultural identities. Also, different organization culture types may cause different levels of organizational commitment. The aim of this reseach is to investigate the effect of organization culture on organizational commitment within the academic staff of universities in Izmir, Turkey. At the conclusion, the research had been expressed that clan and adhocracy cultures have a discriminating effect on affective commitment, seperating it into high and low affective commitment groups while not having a discriminating effect on continuance and normative commitment.