Geleneksel ve yeni kalkınma kuramlarının analizi: Türkiye örneği

Abstract

Dünya nüfusunun büyük bir bölümünü oluşturan az gelişmiş olarak adlandırılan düşük ve orta gelirli ülkelerin ekonomik ve sosyal sorunları kalkınma iktisadıyla gelişme sosyolojisinin çalışma konusunu oluşturmaktadır. İkinci Dünya Savaşı'ndan itibaren bu ülkeler için uygulanan politikalarda belirleyici olan geleneksel kalkınma anlayışı, 1970'li yıllardan itibaren neo liberal politikalarla birlikte gözden düşmüştür. Bu ülkelerin sorunlarının derinleşerek devam ettiği günümüzde, ekonomik ilerleme yanında insanı ve çevreyi de merkez alan yeni kalkınma anlayışı ile birlikte kalkınma konusunda yapılan çalışmalar artmaya başlamıştır. Çalışmada az gelişmişlik iktisat bilimi yanında sosyoloji bilimi ile birlikte açıklanmış ve değişen paradigmalar ekseninde geleneksel ve yeni kalkınma kuramları tartışılmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde az gelişmişlik ve kalkınma kavramları tarihsel süreç içinde tanımlanmış ve AGÜ'lerin özellikleri incelenmiştir. Bu bölümde ayrıca ülkelerin gelişmişlik göstergeleri tablolar halinde gösterilmiş ve karşılaştırmalı olarak yorumlanmıştır. İkinci bölümde az gelişmişliği açıklayan geleneksel iktisat anlayışına dayalı kalkınma kuramları ve değişen dünya ile birlikte biçimlenen yeni kalkınma kuramları incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise Osmanlı'nın son döneminden itibaren başlayan modernleşme, batılılaşma, kalkınma çabaları ile Türkiye'nin tarihsel olarak kalkınma politikaları incelenmiş ve son olarak Türkiye ekonomisinde yeni kalkınma kuramlarının önemli belirleyicilerinden insan sermayesi ve ekonomik büyüme arasında nedensellik analizi yapılmıştır. The economical and social problems of low and median income countries which constituent the big part of the population as known underdeveloped is the workspace of development economy and improvement sociology. From II. World War, for this countries the characteristic policy is traditional development but after 1970's this concept came down by neo-liberal politics. The problems are becoming deep nowadays but besides economical development and new development concepts that centered the humanbeings and environment are increasing. In this study, the underdevelopment was explained by economy, sociology and traditional and new development theories was discussed by variable paradigms. In the first chapter of this study, underdevelopment and development concepts are described in a historical period and examined the features of underdevelopment countries. Also the development signs are shown with graphics and comment with comparative in this chapter. In the second chapter, development theories which explains the underdevelopment and based on traditional economy, and new development theories which formed by changing world are examined. In the third chapter, rationalization, westernization, development concepts which began in the last period of Ottoman, also the development policy of Turkey are examined. And last a causality analyze was made with human capital and economical growth that the characteristics of new development theories.