Avrupa Birliği Adalet Divanı içtihatları ışığında malların serbest dolaşımı

Abstract

Malların serbest dolaşımı, Avrupa Birliği İç Pazarı'nın temel ilkelerinden biridir. Bu serbesti Birlik içerisindeki malların dolaşımına konulmuş ulusal engellerin kaldırılmasını ifade etmektedir. Bu ulusal engeller, gümrük vergileri ve eş etkili vergiler ile Birlik içi ticarette halen varlığını sürdüren miktar kısıtlamaları ve eş etkili kısıtlamaların kaldırılması ile önlenir. Birlikte birçok ulusal engel mevzuat uyumlaştırılması ile de kaldırılmaktadır. Mevzuat uyumlaştırması yapılmamış alanlarda ise, doğrudan etkili olan ve bu sebeple ulusal mahkemeler önünde ileri sürülebilen Avrupa Topluluğu Andlaşması'nın 28 ve 29'uncu maddeleri (Avrupa Birliğinin İşleyişine Dair Andlaşma md.34 ve 35), bazı özel sebepler dışında, Üye ülkelere Birlik içi ticarete engel olacak uygulamaları sürdürmeyi ve yeni engeller yaratmayı yasaklamaktadır. Bu özel sebepler ise Andlaşma'nın 30'uncu maddesinde (Avrupa Birliğinin İşleyişine Dair Andlaşma md.36) düzenlenen istisnalar ve Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın içtihatları ile benimsenen zorunlu gereklerdir. Bu çalışmada temel olarak malların serbest dolaşımına ilişkin Andlaşma hükümlerinin kapsamı ve Divanı'nın serbestiye ilişkin yorumlarının etkileri dikkate alınmıştır. Bu şekilde bir yandan Adalet Divanı'nın kararlarıyla açıklığa kavuşturulan alanlarda mahkemenin gerekçelerinin ayrıntılı bir analizinin yapılması hem de Andlaşma hükümlerinin Divanın gelişen içtihatları çerçevesinde nasıl uygulandığının aktarılması amaçlanmıştır. Bu amaçlarla çalışmanın ilk bölümü bir iç pazar serbestisi olarak malların serbest dolaşımının genel çerçevesini ve malların serbest dolaşımının uygulama alanını konu almıştır. İkinci bölümde ise malların serbest dolaşımına ilişkin yasaklar aktarılacaktır. Üçüncü bölümde malların serbest dolaşımına ilişkin istisnalar incelenecek, son bölümde ise Divan'ın malların serbest dolaşımına ilişkin temel içtihatlarının Türkiye AB ortaklığı kapsamında uygulanabilirliği inceleme konusu yapılacaktır. The free movement of goods is one of the fundamental principles of the European Union (EU) Internal Market. This freedom implies that national barriers to the movement of goods within the EU are removed. These national barriers are prevented by the abolition of customs duties and charges of equivalent effect and quantitative restrictions and measures having equivalent effect which still remain in existence in intra-Union trade. Many barriers have also been lifted through harmonisation in the Union. The absence of harmonisation of legislation, the provisions of articles 28 and 29 of the Treaty (Treaty on the Functioning of the European Union article 34 and 35), which are of direct effect and thus may be applicable by national courts, forbid Member States from maintaining or imposing intra-Union trade barriers, except in special circumstances. These special circumstances are derogations of free movement of goods which are mentioned in article 30 (Treaty on the Functioning of the European Union article 36) and mandatory requirements which are recognised by the Court of Justice. This study basically deals with the scope of articles about free movement of goods in the Treaty and also the impact of the Court's interpretation of freedom. In doing so, it aims not only providing a more detailed analysis of the Court's reasonings considering the ares identified by the Court but also revealing an examination of the provisions relating the free movement of goods and tracing the development of the Court's jurisprudence. Therefore first section of the study deals with the general framework of the free movement of goods as an internal market freedom and application field of free movement of goods. In the second section the prohibitions within the context of free movement of goods will be mentioned. The derogations of free movement of goods which are mentioned in Treaty article 30 and also held by Court will be examined in the third section. In the last section application of the Court's case law relating to the free movement of goods will be analyzed with the context of EU-Turkey Association.