İslam Hukukunda fetva

Abstract

Fetva, soru soranın halinin ve çevre şartlarının göz önüne alınarak hükmün sözlü veye yazılı olarak soru üzerine açıklanmasıdır. Hz. Peygamber dini bir hükmü açıklamayı gerektiren bir soru ile karşılaştığında ya vahiy gelmesini bekler veya bizzat kendisi cevaplandırırdı. Ashabın fakih olanları da kendilerine sorulan herhangi bir konuda ilk olarak Kur'an ve sünnette yer alan hüküm ile cevap verirdi. Bu iki kaynakta açıkça bir hüküm yok ise, Hz. Peygamber'den öğrendikleri prensiplere göre hüküm verirlerdi. Yani şari'in maksadına uygun şekilde kendi içtihad ve re'yleri ile cevap verirlerdi. İlk iki halife döneminde sahabeler, Mekke ve Medine dışına zaruret olmadıkça çıkmamışlaræ fethedilen yerlere gitmemişlerdi. Hz. Osman döneminde sahabeler değişik şehirlere dağılmış ve gittikleri yerlerde insanların problemlerine çözüm aramışlardır. Sahabeyi takip eden tabiin nesli içinde yetişen bilginler, Ehl-i hadis ve Ehl-i re'y diye ikiye ayrılmışlardı. Ehl-i re'y'e mensup olanlar, problemleri Kur'an ve sünnet'i esas alarak çözüme kavuştururlardı. Ehl-i hadis ise, zaruret olmadıkça reye dayanarak görüş bildirmezlerdi. Fetva verme işi, resmi bir nitelik taşımadığı için fetva verme yetkisine sahip olan uzmanlar, fetva verirlerdi. İlk dönemlerden itibaren ihtiyaç duyulan fetva verme görevi, İslam kültür ve medeniyetine paralel olarak kurumsallaşmıştır. Zamanla fetva makamında görev alanların taşımaları gerektiği şart ve vasıflar belirlenmiştir. Bunun yanında, vatandaşların dini problemlerini çözüme kavuşturmak amacıyla kaynak kitaplar da kaleme alınmıştır. Fatwa is explain a provision about question and consider state of environmental conditions of questioner in explanation. When the Prophet Muhammad come up against a provision requiring a religious explanation with a question, had wait revelations or would answer himself. The scribe companions answer with the provisions as the first contained in the Qur'an and Sunna. If there is not an explicit provision in these two sources, they adjudicate according to the principles they learned from the Prophet Muhammad. In other words, they would answer with their own opinion and solutions according to purpose of the Legislator. During period of the first two caliphs, companions did not go outside of Mecca and Medina unless necessity and did not go to conquest places. Companions scattered in different cities in the period of Caliph Osman and went searching for solutions to the problems of people in their places. Subsequent course of the generation who grew up in companions scholars were divided into two called Ahl-i Hadith and the Ahl-i Re'y. Ahl-i Re'y members those who have resolved problems based on the Qur'an and Sunna. Ahl-i Hadith, the necessity would not report unless the opinion based on the opinion (the Re'y). Giving a fatwa job does not carry an official nature, experts who have the authority to give fatwa, would give fatwa. Giving a fatwa mission which is needed from the first periods has been institutionalized in parallel with İslamic culture and civilization. With in the length of time conditions and qualifications which have to need for giving a fatwa have been determined. In addition, citizens in order to resolve the religious problems in source books have been written.