Finansal serbestleşme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği

Abstract

Politik temelini Neo-liberal politikalardan alan finansal serbestleşme yaklaşımı esas olarak McKinnon – Shaw hipotezine dayanmaktadır. İkinci Dünya Savaşından sonra finansal baskı uygulamaları dönemin egemen politikası olarak ortaya çıkmıştır. Bu politikalar 1980'li yılların başından itibaren yerini serbestleşme politikalarına bırakmıştır. McKinnon - Shaw hipotezine göre finansal baskının ortadan kalkması ve finansal serbestleşme politikalarının uygulanması sonucunda tasarruf ve yatırımlarda meydana gelecek artış ile daha etkin kaynak dağılımı sağlanacak ve ekonomik büyüme hız kazanacaktır. 1970'li yıllarda gelişmiş ülkelerin gündeminde olan finansal serbestleşme politikaları 1980'li yıllarda gelişmiş ülkelerin ve uluslararası kuruluşların yönlendirmeleriyle birlikte gelişmekte olan ülkelerde de uygulanmaya başlanmıştır. 24 Ocak 1980 kararları ile birlikte bu politikalar Türkiye ekonomisinde de uygulanmaya başlanmıştır. Bu çerçevede Türkiye ekonomisinde birçok finansal reform gerçekleştirilmiştir. 1989 yılında 32 sayılı karar ile birlikte dış finansal serbestleşmeye (konvertibiliteye) geçilmesinin ardından yirmi yıllık süreçte birçok gelişmekte olan ülke ekonomisinde olduğu gibi Türkiye ekonomisi de pek çok istikrarsızlık ve iktisadi kriz ile karşı karşıya kalmıştır. Bu çalışmanın amacı Türkiye ekonomisinde 1980 sonrası dönemde uygulanan finansal serbestleşme politikalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisini analiz etmektir. Çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde öncelikle finansal serbestleşme kavramsal olarak ele alınmış sonrasında finansal serbestleşmeye yönelik teorik yaklaşımlar açıklanmış ve finansal serbestleşmenin ekonomik büyümeyi etkileme kanalları değerlendirilmiştir. İkinci bölümde Türkiye ekonomisinde finansal serbestleşmeye yönelik olarak yapılan reformlar ele alınmış ve bu reformların meydana getirdiği sonuçlar üzerinde durulmuştur. Çalışmanın son bölümünde ise Vektör Otoregresyon yöntemi ile finansal serbestleşme düzeyi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki modellenmiş ve elde edilen bulgular analiz edilmiştir. Ekonometrik analiz sonucunda finansal serbestleşme ile ekonomik büyüme arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Söz konusu ilişkinin reel etkileri dışlayıcı olduğu dolayısıyla ekonomide uzun dönemde negatif büyümeye yol açtığı sonucuna ulaşılmıştır. The financial liberalization, which has it's political foundations from Neo-liberal policies, is mainliy based on McKinnon – Shaw hypotesis. After the Second World War the applications of financial repression has become as the dominant policy. These policies, from the beginning of 1980s, has left their location to liberalization policies. According to the McKinnon – Shaw hypotesis, as a result of elimination of financial repression and implementation of financial liberalization policies, with an increase occured in savings and invesments, more efficient allocation of resources will be provided and the economic growth will pick up speed. The financial liberalization policies which is on the agenda of developed countries in the 1970s, has been implemented in the developing countries in the 1980s by the orientation of developed countries and international organizations. These policies has started to be implemented in the Turkish economy with the of 24th January decisions. In this concept many financial reforms have been adopted in the Turkish economy. In 1989, after stepping into external financial liberalization (convertibility) with the Dec. No. 32, in the twenty year period, Turkish economy has faced many instabilities and economical crises like many other developing countries. The purpose of this study is to analyze the impact of financial liberalization policies, which is implemented in Turkish economy in the period after 1980, on economic growth. This study is composed of three main parts. In the first part, firtsly the financial liberalization has been expressed conceptually after that, theoretical approaches to financial liberalization has been described and channels of financial liberalization affect economic growth has been evaluated. In the second partæ financial liberalization oriented reforms in the Turkish economy has been discussed and the results brought by these reforms has been focused on. In the last part of the studyæ the relationship between level of financial liberalization and economic growth has been modelled with Vector Autoregression method and the findings obtained has been analyzed. As the result of the econometric analysisæ a negative and significant relationship between financial liberalization and economic growth has been detected. The relationship is excluding the real effects on RGDP so that in the long term it has been found to lead to a negative growth in the economy.