Tiyatro metin çevirilerinde çeviri sorunları

Abstract

Tiyatro metinleri çevirilerini temel alan bu çalışmada diğer yazın türlerinden farklı olarak görülen tiyatro metinleri çevirisi yöntemleri ele alınmaktadır. Çevirmen sahnelenmek üzere yazılan oyun metinleri çevirisinde sözel ve kültürel problemlerin yanı sıra sahneleme problemleriyle de karşı karşıya kalmaktadır, bu anlamda oyun çevirilerinin söylenebilir ve sahnelenebilir olması beklenmektedir. Çeviri sürecinde çevirmenden beklenen yalnızca kelimeleri hedef dile aktarması değildir. Sahnede seslendirmek amacıyla yazılan oyun metinlerinin hem anlam hem de eşsüremlilik açısından kaynak metinle eşdeğer olması beklenmektedir. Oyunun kaynak kültürde yarattığı etkiyi hedef kültürde de yaratmak oyun metni çevirilerinin bir diğer özelliği olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada dillerarası ve kültürlerarası aktarım sorunsalının da ötesinde çevirmenlere tiyatro metinleri çevirisi yöntemleri sunulması amaçlanmıştır. Ülkemizde yapılan tiyatro metinleri çevirisi çalışmaları irdelenerek Arthur Miller'ın Satıcının Ölümü adlı oyununun karşılaştırmalı çözümlemesi çerçevesinde tiyatro metinleri çevirisinde karşılaşılan sorunlar ele alınacaktır. This thesis, which focuses on the translation of theatre texts, deals with the translation methods of theatre texts which are seen as different from the other literary forms. The translator faces with the problems of language, problems of transferring cultural aspects as well as staging problems, in this context the translation of theatre texts must be speakable and performable. During the translation process, transferring the meanings from one language to another is not the only thing that is expected from the translator. The theatre texts which are written for a performance must be equal to the original meaning. Final production of the play on the stage must have the same effectiveness on the audience. In this thesis it is aimed to show the problems of theatre text translations with the comparative analysis of Arthur Miller's "Death of A Salesman".