İbn Akilenin Ikdul-Cevahir Fi Selasilil-Ekabir adlı eseri (edisyon kritik-tahlil)

Abstract

ÖZET Tezimizin konusu olan "Ikdu'l-Cevahir ff Selasill'l-Ekabir" isimli eserin yazarı İbn Akile, 1070/1660 yılından sonra dünyaya gelmiş ve 1150/1737 yılında doğduğu şehir olan Mekke'de vefat etmiştir. ilmi açıdan verimli bir çevrede yetişmiştir. Devrin büyük ilim adamları Abdullah b. Salim el-Basri, Ahmed b. Muhammed en-Nahli, Hasan b. Ali el- Uceymi gibi otuz civarında alimden ders almıştır. İbn Akile pek çok öğrenci de yetiştirmiştir, ibrahim b. Said el-Menûfi, Abdulhalik b. Ebi Bekr el-Mizcaci, Ali b. Ahmed el-Küzberi gibi büyük alimler başta olmak üzere bir çok ilim erbabı onun öğrencileri arasında yer almış ve ders halkasına katılmışlardır. Tasavvuf, ahlak, tefsir, hadis, tarih, siyer, kelam ve akaid alanlarında doksana yakın eser kaleme almıştır. Bu eserlerden otuz kadarı günümüze ulaşmıştır. "Ikdu'l-Cevahir fi Selasill'l-Ekablr", onun icazetli olduğu 18 tarikatın silsilelerini kaydettiği eseridir. Bu tarikatlar el-Gaybiyye el-Hızıriyye, Ahmediyye, Şüttariyyye, Kadiriyye (dört kolu), Şaziliyye, Rıfaiyye, Halvetİyye, Nakşbendiyye (iki kolu), Çiştiyye, Sa'diyye, Medyenİyye, Ayderûsiyye, Sühreverdiyye ve Âl-i ba Alevi tarikatlarıdır. Ikdu'l-Cevahlfin, istanbul Belediyesi Atatürk Kitaplığı, Tire ilçe Halk Kütüphanesi, Daru'l-Kütübi'l-Mısriyye, Brill kütüphanesi, Princeton Üniversitesi Kütüphanesi, Biblioteca Vaticana ve Abdulhay el-Kettanfnln özel kütüphanesinde birer nüshası bulunmaktadır. İlk üç kütüphanede bulunan nüshaları karşılaştırarak yaptığımız bu çalışma, bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde silsile ve silsilenameler, Birinci Bölüm'de İbn Akile'nin hayatı, ilmi şahsiyeti, hocaları, talebeleri, eserleri, tarikatları ve yaşadığı dönemde Mekke'nin siyasi, sosyal ve tasavvuf? durumu hakkında bilgi verilmiştir. İkinci Bölüm'de eserin analizi, son bölümde ise tercümesi yapılmıştır. Eserin tahkiki! metni ise, Arap alfabesine uygun şekilde tezin sonuna yerleştirilmiştir.

ABSTRACT In this thesis, titled "Ibn Aqua's Book Named of 'Iqd al-Cawahir f! Salasil al-Akabir (Edition, Critique and Analysis)" the manuscript silsila (chain) work that Mohammed Ibn al-Aqila writed on tasawwuf was edited (tahqiq) and translated. 'Iqd al-Cawahir includes chain of 18 orders (tariqa) that Ibn Aqila has taken formal permission from those. This thesis, inwhich the mentioned work was edited, criticized and analyzed, consists of an introduction and three chapters. In the introduction, it has been given some information about silsila and books written on this subject. In the first chapter, it has been given some information about Ibn Aqila's life, scientific personality, teachers, students, works, orders, and Macca's political, social and mystical states which he lived in it. In the second chapter, the work was analyzed. In the third chapter, it has been given Iqd al-Cawahir's translation. Text of 'Iqd al-Cawahir has been located at the behind of this thesis. Finally, the results that got from this thesis were explained.