Vergi incelemesi

Abstract

Vergi incelemesi yükümlüyü denetleme yollarından bir tanesidir. Vergi incelemeleri ile yükümlünün beyanlarının doğruluğu araştırmakta, tesbit edilmekte ve sağlanmaktadır. Vergi incelemeleri, kesin ve yürütülmesi gereken nitelikteki bir işlem değildir. Aslında bu durum vergi dairesinin yapacağı tarh işlemine dayanak hazırlayıcı nitelikte bir işlem olmasından kaynaklanmaktadır. Vergi incelemesi sonucunda düzenlenecek rapora karşı iptal davası açma olanağı bulunmamaktadır. İncelemelerin kural olarak yükümlünün iş yerinde; belli şartların oluş-ması durumunda ise inceleme elemanının dairesinde yapılması gerekmektedir. İnceleme yapmaya, Vergi Usul Kanunu'nda belirtilen inceleme elemanları yetkilidir. İnceleme elemanı, vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyetini araştıracaktır. Bu durum aslında ekonomik yaklaşım ilkesinin bir sonucudur. Yapılan incelemeler özellikle defter ve belgeler üzerinden yürütülecek, bunun dışında bulunan matrah ve matrah farklarının işletme veya işletme dışından temin edilecek delillerle açık bir şekilde ortaya konulması gerekmektedir. Yükümlü inceleme sürecinde uzlaşma yoluna başvurabileceği gibi, inceleme sonrasında tarhiyat sonrası uzlaşma ya da cezalarda indirim yoluna baş-vurabilecektir. Tüm bunların dışında yükümlünün yargı yoluna gitmesi de mümkündür. Vergi hukuku uyuşmazlıklarının, adil yargılanma hakkı kapsamında değerlendirilmeye başlanması, henüz çok yenidir. Bu bakımdan vergi aslına ilişkin davalar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nezdinde kabul görmemektedir. Vergi cezaları ise adil yargılanma hakkı içinde değerlendirilmektedir. Yargı süreci sonunda tarhiyat iptal edilirse idarenin hizmet kusuru ortaya çıkmaktadır. Şayet yükümlü tarh edilen vergiyi ödemişse, idarenin iade esnasında yükümlünün zararını karşılaması gerekmektedir. Uygulamada zararın giderilmesi faiz ile söz konusu olmaktadır. Tax analysis is one of the means for inspecting taxpayer. With tax analysis, exactitude of taxpayer's declaration is investigated, determined and obtained. Tax analyses are not a process that has an absolute and necessary-to implement quality. In fact, this situation arises out of its being a process, preparing basis for the imposition transaction that tax department will lay.Eventually, there is not a possibility to file an annulment action against a report to be compiled as a result of tax analysis. Analyses, in principle, will be made at taxpayer's working place, but if specific conditions occur, it will be made at the investigator's department. Analyses will be realized by investigators designated in Tax Procedure Law. Investigator will inquire into the real character of the event that brings forth the tax. This situation is, in reality, a result of economical approach principle. Analyses done will be performed on especially on ledgers and documents; apart from that, it will be required to put forth tax assessments and assessment discrepancies found distinctly through evidences that will be obtained from the business firm and outside the business firm. Taxpayer can apply for compromise in the process of analysis, as well as after analysis she or he will be able to apply for compromise or reduction in the penalties after assessment. Apart from all of these, taxpayer will be able to resort to the jurisdiction. As for beginning of considering tax law controversies within the scope of the right fair trial, it is very recent. In this respect, law suits pertaining to tax essence have not been being accepted before European Court of Human Rights. As for tax penalties, they have been being considered within the rigt of fair trial. If assessment is canceled at the end of judicial procedure, service failure of the administration appears. If taxpayer had paid the assessed tax, compensation to taxpayer by administration has been required. In application, indemnification has been being a matter of interest.