Afazili Türk hastalarda adlandırma sorunu

Abstract

Dil ve beyin ilişkisini inceleyen nörodilbilimin en önemli çalışma alanlarından birisi afazidir. Afazi, beyin tümörü veya inme sonucu beynin sol yarım küresindeki dil bölgelerinde meydana gelen lezyonlar nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Afazili hastaların en sık karşılaştığı sorun, bir nesneyi uygun kavram ile ilişkilendirme anlamında kullanılan adlandırmadır. Adlandırma becerisi konuşma üretiminin en temel yapısını oluşturduğu için hastaların konuşma, anlama ve üretme becerilerinde çok büyük rolü vardır. Bu çalışmanın amacı; afazili hastaların nesne ve işlem adlandırma becerilerinin karşılaştırmasını yapmak, tutuk ve akıcı afazili hastaların nesne ve işlem adlandırma becerilerini karşılaştırarak afazi türü ile adlandırma eksikliği arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bunun yanı sıra, sözcük sıklığı faktörünün nesne adlandırmadaki rolünü belirlemek ve eylemlerin geçişlilik özelliğinin işlem adlandırmadaki etkisini saptamak da çalışmanın amaçları arasındadır. Çalışmanın veri tabanı Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı İnme Polikliniğine ve Ege Üniversitesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalına başvuran ve adlandırma sorunu yaşayan 10 akıcı ve 14 tutuk afazili hastadan oluşmaktadır. Araştırmada öncelikle hastalara Ege Afazi Testi ile genel dil değerlendirmesi yapılmış, daha sonra deneklerin adlandırma yetisini ölçmek için hazırladığımız Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Bu ölçek hastaların nesne ve işlem adlandırma becerilerini ölçmeyi hedefleyen, nesnelerin sıklık açısından, eylemlerin ise geçişlilik özelliği açısından incelendiği resim adlandırma testidir. Test sonucu elde edilen veriler istatistiksel analizlerle değerlendirilerek yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda; afazili hastaların nesne adlandırma becerilerinin işlem adlandırma becerilerine oranla daha iyi korunduğu görülmüş; akıcı afazili hastaların nesne ve işlem adlandırma becerileri arasında anlamlı bir farka rastlanmazken, tutuk afazili hastaların nesne adlandırma becerilerinin işlem adlandırma becerilerine oranla daha iyi korunduğu saptanmıştır. Ayrıca, sözcük sıklığının nesne adlandırmada olumlu etkisi gözlemlenirken, hastaların geçişli ve geçişsiz eylemleri adlandırma oranları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Aphasia is one of the most important fields of study in neurolinguistics which researches the relationship between language and brain. Aphasia results from lesions in the left hemisphere of the brain caused by a brain tumor or stroke. One of the most common problems aphasic patients experience is naming which means associating the appropriate concept with the object. As naming constitutes the core of speech production, it takes an important part in patients? speech comprehension and production abilities. The aim of this study is to compare the object and action naming skills of aphasic patients; find out the relationship between the type of aphasia and naming disorders by comparing fluent and non-fluent aphasic patients? object and action naming skills. In addition to these, determining the role of word frequency on object naming and the role of transitivity on action naming are also among the aims of the study. The database of the study includes 10 fluent and 14 non fluent patients diognosed with aphasia in Dokuz Eylul University and Ege University Physical Medicine and Rehabilitation Departments. Patients were first tested by Ege Aphasia Test for a general language evaluation and then the Naming Assessment Scale we prepared to compare and contrast the object and action naming skills of subjects was presented. This battery aiming to test the subjects? object and action naming skills is a picture naming tool analyzing objects by word frequency and actions by transitivity. The data gained at the end of the study were evaluated and commented by statistical analyses. By the end of the research it was observed that object naming skills of aphasic patients were better preserved than their action naming skills. While there was not a meaningful difference between object and action naming skills of fluent aphasic patients, it was found out that non fluent aphasic patients? object naming skills were better preserved than their action naming skills. In addition to these, it was also observed that word frequency had a positive effect on object naming whereas a meaningful difference between the aphasic patients? naming ratios of transitive and intransitive verbs was not found.