Rekabet Kurulu'nun uyumlu eylem nedeniyle idari yaptırım kararı ve yargısal denetimi

Abstract

Rekabet, piyasalarda sağlanan ürünlerin miktarını ve çeşidini artırır, fiyatları düşürüp kaliteyi yükseltmek suretiyle refahı yaygınlaştırır. Tüketicilere fayda sağlar. Rekabet karşıtı davranışlardan birisi olan uyumlu eylem, teşebbüslerin, fiyatları ortaklaşa tespit etmelerine olanak sağlayarak rekabet kurallarını doğrudan ihlal etmektedir. Uyumlu eylemin ispatındaki zorluk nedeniyle, Rekabetin Korunması Kanunu'na teşebbüsler aleyhine kanuni ispat karinesi konmuştur. Ancak, Rekabet Kurulu lehine olan bu karine, Rekabet Kurulu'nun da karine temeline esas teşkil eden emare ve delilleri ortaya yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Rekabet Kurulu, uyumlu eylem nedeniyle açtığı soruşturma sonunda idari para cezasına karar verebilmektedir. Rekabet Kurulu, kararlarını oluştururken, kanunda ön görülen ayrıntılı idari usul kurallarına uymak zorundadır. Kanunda açıkça yazılı olmamakla birlikte Kurul kararı sonuç itibariyle ceza yaptırımı öngördüğünden, idari usul kurallarının yanında ceza hukukunun temel ilkelerini de gözetmelidir. Kurul'un temel insan haklarına uygun ve BİO (Bağımsız İdari Otorite) olarak sahip olduğu kamu yetkisi ile orantılı karar vermesinde zorunluluk vardır. Yargısal denetimde de konunun bu yönünün ağırlıklı olarak dikkate alınması gerekmektedir. Sonuç olarak, Rekabet Kurulu tarafından, hukukun üstünlüğüne ve temel hak ve özgürlüklere saygılı bir idareden beklenen kararların alınabilmesi; Danıştay ve Yargıtay içtihatları ile ATAD içtihatlarının izlenmesi, bunların somut olayın özelliklerine göre özenle uygulanması ile mümkün olacaktır. Kurul kararlarının yargısal denetiminde de üniversitelerin hukuk ve iktisat fakültelerinde rekabet hukukunda uzman akademisyenlerden bilirkişi olarak yararlanılması gerekmektedir. Competition increases the amounts and types of products in markets and extends welfare by decreasing prices and increasing quality. It also provides advantages to consumers. Concerted action, an action against competition behavior, makes it possible for enterprises to control prices, and it is directly breaking competition rules. Because it is difficult to prove a concerted action, proving circumstantial evidence, a disadvantage for enterprises, was added to the Act of Protecting Competition. The competition council can decide on a fine after an investigation on a concerted action. During the decision making process, the competition council has to obey the detailed administrative rules mentioned in the act. Although it is not clearly written in the act, the council should consider both the rules of administrive and criminal law, since the council has authority to fine on a suspected concerted action. It is obligatory for the council as an independent administrive authority to make decisions consistent with the basic human rights. This point of decisions must be evaluated in detail during judicial check. In summary, to base its decisions to the priority of law and basic human rights, and freedom the council of competition must pursue the following rules: The interpretations of the Supreme Court, Council of State and The Court of Justice of Europen Commuities (CJEC) must be followed, and they need to be carefully applied to certain cases. in the judicial check of the Council decisions, academicians specialized in competition law at lawschools and departments of economics must be utilzed as subject matter experts