Elektronik bilgi ortamında bilgisayarlı denetim programları aracılığıyla muhasebe denetimi ve CAP uygulaması

Abstract

İşletmeler, tüm işletme içi ve dışı faaliyetlerinin finansal karşılıklarını muhasebe bilgi sistemi çerçevesinde kayıt altına almaktadırlar. Kayıt altına alma eylemi günümüzde tamamen bilgisayarlar aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Bilgisayarların kayıt işlemine aracılık etmesinin nedeni hiç şüphesiz işlemlerden doğan verilerin defterlere el ile kayıt altına alınamayacak kadar çoğalıp karmaşıklaşmış olmasıdır. Elektronik bilgi ortamından elde edilen verilerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının kontrol edilmesi ve denetlenmesi süreçlerinin, yine elektronik ortamda gerçekleştirilmesi kaçınılmazdır. Geliştirilen bilgisayar yazılımları sayesinde zaman ve personel tasarrufu sağlanarak, veriler kayıt altına alınmaktadır. Denetim de bilgisayar yazılımları aracılığıyla aynı tasarrufları sağlama ve daha gerçekçi sonuçlar üretme amacındadır. Denetçinin, denetimini gerçekleştirdiği işletmeye ait muhasebe kayıtlarını incelerken, uygulaması gerektiği denetim prosedürlerini ve bunların sonucunda toplayacağı denetim kanıtlarını, belirli bir zaman sürecinde tamamlaması ve raporlaması gerekmektedir. Doğal olarak denetçi denetimi klasik yöntemlerle gerçekleştirdiğinde özellikle zamanın kısıtlı olması nedeniyle örneklem yoluna giderek bulgu riskini arttıracaktır. Oysaki bilgisayarlı denetim yazılımları ile çok kısa zaman içerisinde verilerin tamamı test edilip incelenerek, denetçinin gerçeğe en yakın sonuçları elde etmesine olanak sağlanmaktadır. Çalışmanın amacı; bilgisayarlı denetim programlarının, elektronik bilgi ortamındaki muhasebe verilerinin denetiminin daha etkin gerçekleştirilmesi için gerekliliğinin ortaya koyulmasıdır. Uygulama örneği olarak ülkemiz kanun ve uygulamalarına yönelik tasarlanmış, ülkemiz denetim firmaları ve denetçilerine uygun çözümler sunabilen ilk ve tek denetim programı CAP incelenmiştir. Enterprises record financial allowances of all their internal and external activities within the framework of accounting information system. Today?s; recording is entirely carried out by computers. The reason of this type of recording mediated by computers is that no doubt data are so complicated and multiplied that it is difficult to record by hand. It is inevitable to check whether the data obtained from the electronic information system reflecting the truth and auditing the overall process within the framework of electronic system. Due to the improved computer software leading to saving of human resources and time while data recording cause also auditing trying to accomplish the same aim (As a result; data recording and auditing have an objective of saving of human resources and time due to the improved computer software.) Auditor; while examining the bookkeeping records pertaining to the enterprise is expected to complete and report required auditing procedures and evidences within the determined time frame. Thus; if auditor executes his task applying conventional procedures, especially because of time constraints runs the risk of failing to obtain true data using sampling methods. However; auditing computer software ensure true testing and scrutinizing whole data in a short time and facilitate to obtain almost true findings. The aim of this study is to test the necessity of computer programs backed by computers in order to audit the accounting data in the electronic information system. As a striking practice of this, CAP was chosen. The reason of choosing CAP is that it has been designed in accordance with Turkish law and practices; it offers appropriate solutions to both auditing firms and auditors