Bağımsız dış denetim ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu

Abstract

Denetim, ekonomik faaliyet ve olaylarla ilgili iddiaların önceden saptanmış ölçütlere uygunluk derecesini araştırmak ve sonuçları ilgi duyanlara sunmak amacıyla tarafsızca kanıt toplayan ve bu kanıtları değerlendiren sistematik bir süreçtir. Denetim; denetimin amacına, denetimi yapan kimsenin statüsüne ve yapılış nedeni gibi bir takım kriterlere göre sınıflandırılmaktadır. Bağımsız denetim, kendi adına veya bir denetim firmasına bağlı olarak çalışan bağımsız denetçi veya denetçiler tarafından işletmelerin finansal tablo denetimi ile uygunluk ve performans denetimlerinin yapılmasıdır. Bağımsız denetimde asıl amaç finansal denetimdir. Çalışmada öncelikle, genel anlamda denetime değinilmiş sonrasında dünyada ve Türkiye?de bağımsız denetime bağlı olarak yaşanan önemli muhasebe ve denetim skandalları ile sonuçları incelenmiştir. Yaşanan bu acı tecrübeler dünya kamuoyunda muhasebe ve denetim alanında birçok konuyu tartışılır hale getirmiş, başta Amerika ve Avrupa Birliği olmak üzere konuyla ilgili çeşitli çalışmalar yapılmış yasalar ve yönergeler hazırlanmıştır. Ülkemizde de bu yasa ve yönergelere uyumlu düzenlemeler hayata geçirilmiştir. Ülkemizin Avrupa Birliği?ne aday ülke olması nedeniyle, başta temel kanunlar olmak üzere, tüm mevzuatın Avrupa Birliği müktesebatı ile uyumlu hale getirilmesi zorunlu olmuştur. Bunlar arasında ekonomik hayatı düzenleyecek yeni Türk Ticaret Kanunu önemli bir yer tutmaktadır. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, başta muhasebe ve denetim alanında köklü değişiklikler öngörmüş önceki mevzuatta olmayan birçok yenilik getirmiştir. Bununla birlikte Türk Ticaret Kanunu?nu tamamlayıcı nitelikte olan bağımsız de¬netimin gözetimi hususu, 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlenmiştir. Bu kararname ile muhasebe ve denetim standartlarını belirlemesi, bağımsız denetimle ilgili gerekli ikincil düzenlemeleri yapması ile kamu adına gözetim ve denetim yapması amacıyla ?Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu? oluşturulmuştur. Bu çalışmada Türk Ticaret Kanunu ve tamamlayıcı düzenlemelerin ticaret hayatına getirdiği yenilikler ele alınacak özellikle denetim kapsamında getirilen değişiklik ve yenilikler ayrıntılarıyla incelenecektir. Türk Ticaret Kanunu tasarı halindeyken yazılan birçok tez çalışması mevcuttur. Ancak, kanunun yürürlüğe girmesinin öncesinde ve sonrasında yapılan birçok düzenlemeyle muhasebe ve denetim alanlarında önemli değişikliklere gidilmiştir. Bu tez çalışmasında amaç, yeni Türk Ticaret Kanunu?nun denetime getirdiği yeniliklerin ortaya konulması, sonradan yapılan değişikliklerin olumlu veya olumsuz yönlerinin irdelenmesi ve Kamu Gözetim Kurumu?nun, bağımsız denetimin güvenilirliği ve kalitesine olan etkisinin incelenmesidir. t the beginning of the study, audit is mentioned in general, identification of audit and types of audit are signified. Historical development of audit is discussed in both international and domestic basis, necessity of independent audit, its objectives and benefits are explained, international auditing standards and process of independent audit is covered as well. Later domestic and international scandals are pointed out, damages brought by these scandals in terms of businesses, investors and countries are described. Reasons of these cases are examined by means of investors, creditors, financial markets and audit system, consequences are handled. In this part?s second section, regulations executed in USA and Europe as a result of these scandals are expressed in addition to containing audit applications in sectors subjected to independent audit precedent to new commercial code. Finally mentions about advancements brought by new Turkish Commercial Code numbered 6102 to commercial life and new regulations particular to audit field are explained elaborately. Information provided pertaining to Public Oversight Accounting and Auditing Standards Authority on its establishment, organization and governance; explanations made about authorization along with audit activities. In the last part, companies exposed to audit are indicated as a consequence of legislation enacted by council of ministers, criterion to audit requirement is explained via instances. Besides, changes are evaluated before the law is come into force and afterwards, advantages and downsides are endeavored to reveal. Aim of this thesis is to point out importance of independent audit, necessities to it, and advancements brought by new Turkish Commercial Code. Moreover, scrutinization of new regulations? along with succeeding regulations? positive and negative sides and investigating of contributions of Public Oversight Accounting and Auditing Standards Authority to independent audit