Bayesyen model ile doğrusal regresyon modellerinin karşılaştırılması üzerine bir uygulama

Abstract

Bu çalışmanın amacı Bayesyen yaklaşımın temel özelliklerine işaret ederek, regresyon analizini Bayesyen ilkelere göre gerçekleştirmektir. Bayesyen yaklaşımın ön bilginin kullanılmasına olanak vermesi sayesinde regresyon analizinde çok daha etkin parametre tahmini yapılabilmektedir. Parametrelere ilişkin çıkarsama, hipotez testi veya güven aralıkları hesabı ön bilgi ve örneklem bilgisine dayandırılarak yapılır. Tekrarlanan davranışları göz önünde bulundurarak çıkrasama sürecine gitmeye gerek duyulmaz. Bayesyen yaklaşım özellikle ekonometrik modellerde karşılaşılan sorunlarda çözüm olabilmektedir. Örneklemin büyük veya küçük olması Bayesyen regresyon modelleri için sorun değildir. Her iki durumda yöntem çalışmaktadır. Ayrıca bilgisayarların gelişmesi ve yazılımdaki ilerlemelerle Bayesyen yaklaşımın uygulanmasında artık hesaplamaya ilişkin hiç bir sorunla karşılaşılmamaktadır. Dünya ekonomilerinde özellikle 1980-1990?ların sonlarında yaşanan krizlerin nedeni olarak kriz yaşayan ülkelerde var olan dış dengesizlik dolayısıyla verilen yüksek cari açıklar gösterilmiştir. Geçmiş dönemde savunulan cari dengeye ulaşma biçimleri yüksek hacimli sermaye hareketleri nedeniyle gerçerliliğini yitirmiştir. Bu dönemden sonra modern bir yaklaşım olan dönemlerarası tüketim yaklaşımı popüler hale gelmiştir. Buna göre cari açık veren ülke dönemlerarası bütçe kısıtını tatmin edebiliyorsa bu durumda cari işlemler açığı sürdürülebilir olmaktadır. Türkiye ekonomisi de 1994, 2001 ve 2008 kirizlerinde sermaye çıkışları yaşamış ve cari açığını bu dönemlerde sürdürülemez hale getirmiştir. 2001 yılından sonraki dönemlerde Türkiye?de rekor düzeyde cari işlemler açıkları gerçekleşmiştir. Bu da geçmiş dönem cari açıkların sürdürülebilirliğinin sorgulanmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye?nin cari açığının nedenlerini EKK ve Bayesyen Regresyon yöntemiyle analiz edilmiştir. Bu amaçla kurulan her iki regresyon modelinde Türikiye?nin dış ticaret hacmi ve GSYH?sı bağımsız değişken olarak modele alınmıştır. Çalışmada 1980-2012 dönemleri için yıllık veriler kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, Türkiye?nin cari açığı ile dış ticaret hacmi ve GSYH?sı arasında eşbütünleşme ilişkisi vardır. The purpose of this study is to carry out regression analysis in the line with Bayesian principles by pointing out the main features of Bayesian approach. In regression analysis, Bayesian approach can realize more effective parameter estimation by means of providing the opportunity to use prior information. The inference about parameters, hypothesis testing or confidence interval are performed on the basis of the both prior information and sampling information we have. There is no need to apply the inference procedure in terms of their behavior in repeated. Bayesian approach especially provides solutions to the problems that are met in size. Any longer, there is no difficulty to comute numerical integration of the applications within the Bayesian context as the technical impovements of computer effort and software products are increased. World economies have financial crisis experience; especially Latin America and Southeast Asian countries because of having external imbalances at the end of 1980?s and 1990?s. The ways of theoretical current account adjustment have become invalid since high volume of capital inflows raised. However in the last period intertemporal consumption theory became more popular in the economic literature. In this view if a debtor country satisfies ist intertemporal budget constraint then ists curren account deficit will be sustainable. Also Turkish economy hax experience of high volume capital outflows therefore current account deficits were become unsustainable in 1994, 2001 and 2008 years. Afer 2001?s Turkey?s current account deficits have reaching maximum levels so that Turkey?s current account position is argued again. In this study is to analyze the reasons of Turkey Account Deficit with the OLS and Bayesian regression method. For this purpose both the foreign trade volume and GDP include the each model as independent variables.