Örgüt kültürü ve EFQM mükemmellik modeli arasındaki ilişki; Sağlık Bakanlığı'na bağlı dört farklı doğum hastanesinde bir uygulama

Abstract

Özellikle 20. yüzyılın son çeyreğinde işletmeler, performanslarını geliştirme, üretkenliklerini arttırma, yönetsel etkinliği sağlama, karlarını maksimize etme, rekabette öne geçme gibi amaçlara ulaşmak için değişik yollar aramaya başlamıştır. Bu nedenle kurumda hakim olan örgüt kültürünü tanımak ve özdeğerlendirme yapmak önemlidir. Çalışmamız kapsamında, idari yapısı, personel sayısı, yönetim şekli ve anlayışı gibi birbirinden farklı özelliklere sahip ikisi İzmir, diğerleri Aydın ve Eskişehir'de bulunan, toplam dört kadın doğum branş hastanesi incelenmiştir. Hastane çalışanlarına, Cameron ve Quinn'in geliştirdiği, Örgüt Kültürü Değerlendirme Ölçeği ve EFQM Mükemmellik Modeli kriterlerini içeren, yapılandırılmış anket tekniği uygulanmıştır. Hastanelerdeki örgüt kültürü ve örgüt kültürü ile EFQM Mükemmellik Modeli kriterleri arasındaki ilişki irdelenmiştir. Genel olarak tüm hastanelerde hiyerarşi kültürünün öne çıktığı, mükemmellik bileşenleri ile birlikte incelendiğinde ise, istenen örgüt kültürü tipinin klan kültürü olduğu görülmüştür. Hastanelerin örgüt kültürü puanları ve mükemmellik modeli bileşenleri karşılaştırıldığında, özellikle Eskişehir Doğumevi ile diğer hastaneler arasında, istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bunun nedenleri arasında Eskişehir Doğumevi'nin 2001 yılından beri EFQM Mükemmellik Modelini benimsemiş olması sayılabilir. Yapılan analizler sonucu, klan kültürüne sahip işletmelerin, daha olumlu bir örgüt iklimine ve daha kaliteli bir sisteme sahip olacağı, hiyerarşi kültürüne sahip işletmelerin ise mükemmelliğe daha kolay ulaşabileceği söylenebilir. In the last quarter of 20th century, business enterprises began to look for different ways of achieving improved performance, increased productivity, higher managerial effectiveness, profit maximization and competitive advantage. For this, it is important to get to know the organizational culture of the business enterprise and make critical evaluations. In our study, four maternity hospitals with varying properties in terms of administrative structure, number of personnel, management style and philosophy have been examined, two in Izmir, one in Aydin and one in Eskisehir. The personnel of these hospitals have been subjected to a structured interview technique containing EFQM Excellence Model criteria and Organizational Culture Assessment Scale that have been devoloped by Cameron and Quinn. Organizational culture and the relationship between the organizational culture and EFQM Excellence Model criteria at these four hospitals have been studied. It has been observed that in general all the hospitals had a culture of hierarchy and when examined together with the elements of excellence, the desired type of organizational culture was clan culture. When organizational culture scores and elements of excellence model were compared, statistically significant differences were found between, Eskisehir Hospital and the other three hospitals. One of the reasons for this may be the fact that Eskisehir Hospital had adopted EFQM Excellence Model in 2001. As a result of the analysis performed, it may be concluded that the enterprises that have clan culture are likely to achieve a more positive organizational culture and a system of higher quality whereas those that have culture of hierarchy are likely to achieve excellence more easily.