Abdülkadir Geylani ve tefsir metodu

Abstract

Altıncı yüzyılın önemli tasavvuf alimi ve Kadiriyye tarikatının kurucusu olan Abdülkadir Geylani, tasavvuf alanında ortaya koyduğu eserler ile klasik İslam tasavvuf geleneğini sürdürmüştür. Kur'an, hadis, fıkıh gibi ilimlerde de söz sahibi olan Geylani, yeni gün yüzüne çıkmış ve altı cilt olarak neşredilmiş tefsiriyle de işari tefsir alanında önemli bir yer edinecektir. ?Abdülkadir Geylani ve Tefsir Metodu? adlı bu çalışmamız, bugüne kadar çalışılmamış bir konu olarak, Geylani'nin tefsir metodunu ortaya koymayı hedeflemektedir. Üç ana bölümden oluşan bu tezin Birinci Bölümü Geylani'nin şahsiyetinin anlaşılmasına yönelik bir ön hazırlık bağlamında, yaşadığı asrı, hayatını, ailesini, hocalarını, eserlerini ve ilmi şahsiyetini ele almaktadır. İkinci Bölüm, Geylani'nin eserine genel bir başlangıç olarak, tefsiri, yöntem açısından ele almaktadır. Eserde hem dirayet hem de rivayet tefsirinin metodlarını kullanmış olması, mutasavvıf kimliğiyle ön plana çıkmış olan Geylani'yi gerçek bir müfessir yapmıştır. Üçüncü Bölüm, Geylani'nin tefsirinin işari yönden incelenmesi olup; kalp, nefis, ruh gibi tasavvufi kavramları ele almaktadır. Geylani'nin ayetlere lafzıyla ilişkili olarak getirdiği işari yorumlar, kendisini işari tefsir ekolü içerisinde özgün ve önemli bir konuma taşımıştır. Sonuç kısmında ise üç bölümün kısa bir değerlendirmesi yapılarak varılan sonuçlar açıklanmaktadır. Abd al-Qadir Gailani, one of the most important Sufi scholar and the founder of Qadiriyya sect, kept on the tradition of classical Islamic Sufism by his pieces in Sufi literature. Beside his interest in the disciplines of Qur?an, Hadith, and Law, Gailani will have an important place in esotericTafsir due to his commentary on Qur?an, which recently appeared and was published as six volumes. As an unstudied issue, my work titled ?Abd al-Qadir Gailani and His Commentary Method? aims to display his methodology in the discipline of Tafsir. This thesis study composes of three main chapters and Chapter I deals with Gailani?s life, family, teachers, work, academic personality and the age in his lived as a preparation in order to understand correctly his personality. Chapter II analyses Gailani?sTafsir in terms of methodology as a general introduction to his work. Using methods of diraya (reasoning) and riwaya (traditional) commentary in his work made him a true commenter of Qur?an, who was well known as a Sufi. Chapter III is an analysis of Gailani?sTafsir in terms of Esoteric method and deals with Sufi concepts such as hearth, flesh and soul. I believe that Gailani?s bringing esoteric interpretations to the verses related to their literal meanings will carry him to an authentic and important position within the school of esoteric Tafsir. In Conclusion, the three chapters will be evaluated and the results we have reached will be explained.